Các chuyên gia nhận định rằng, để quản trị điện tử thực sự trở thành đòn bẩy cho phát triển bền vững, Việt Nam cần tiếp tục rót vốn vào hạ tầng số, nâng cao năng lực số hóa cho công dân và kiến tạo các chính sách toàn diện, giải quyết tình trạng phân hóa giữa các phân khúc dân cư và vùng miền. Báo cáo Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính Công cấp tỉnh (PAPI) năm 2024, công bố ngày 15/4, cung cấp bức tranh tổng quan về hiệu quả quản trị và cung ứng dịch vụ công trên phạm vi quốc gia. Lần thứ 16 được thực hiện, báo cáo tổng hợp ý kiến từ 18.894 cá nhân được chọn mẫu ngẫu nhiên, cung cấp dữ liệu chuyên sâu về các khía cạnh chủ chốt: sự tham gia của người dân, tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, phòng chống tham nhũng, cung ứng dịch vụ công và quản trị điện tử. Báo cáo được thực hiện với sự hợp tác của Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, Đại sứ quán Ireland, UNDP và chính quyền các cấp. PGS.TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nhấn mạnh vai trò của PAPI như một công cụ đo lường hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công. “Kết quả PAPI cung cấp dữ liệu giá trị, hỗ trợ chính quyền địa phương rà soát hoạt động, xây dựng chính sách và kế hoạch hành động để cải thiện hiệu quả quản trị,” ông Ý phát biểu, đồng thời khẳng định PAPI đã trở thành sự kiện thường niên được mong đợi, cung cấp bằng chứng thực tiễn cho công tác hoạch định và giám sát chính sách trong hơn một thập kỷ.

CHỈ SỐ QUẢN TRỊ ĐIỆN TỬ GHI NHẬN NHỮNG TÍN HIỆU KHẢ QUAN

Theo PAPI 2024, chỉ số “Quản trị điện tử” cho thấy sự cải thiện đáng kể trên toàn quốc, phản ánh nỗ lực ứng dụng công nghệ số vào quản trị và cung cấp dịch vụ công từ chính quyền các cấp. Bà Đỗ Thanh Huyền, chuyên gia phân tích chính sách công của UNDP tại Việt Nam, cho biết: “Để hiểu sâu hơn về quản trị điện tử, chúng tôi đã phân tích chi tiết việc cung cấp dịch vụ công điện tử và khả năng tiếp cận internet.” Báo cáo ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể về tỷ lệ hộ gia đình có internet và sử dụng điện thoại thông minh từ năm 2021 đến 2024. Đây là cơ sở quan trọng để thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ một cách thuận tiện hơn. Báo cáo cũng chỉ ra rằng tỷ lệ người dân sử dụng cổng dịch vụ công cấp tỉnh để thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến đã tăng từ 7% năm trước lên khoảng 9% trong năm 2024. Đối với cổng dịch vụ công quốc gia, con số này tăng mạnh hơn, từ 8% lên gần 14%. Một số địa phương như Hà Nội, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Hà Giang, Lai Châu, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và Tây Ninh đã ghi nhận tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến cao hơn mức trung bình. Điều này cho thấy tiềm năng lớn của quản trị điện tử trong việc nâng cao hiệu quả hành chính công và cải thiện trải nghiệm của người dân.

Nguồn: PAPI 2024

Bà Renée Deschamps, Đại diện lâm thời Đại sứ quán Australia tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Việc thúc đẩy chính phủ điện tử không chỉ giúp chính quyền địa phương cung cấp dịch vụ công nhanh chóng và hiệu quả hơn mà còn là yếu tố then chốt trong chiến lược chuyển đổi số của Việt Nam.” Bà Deschamps cho biết chính phủ đang tập trung vào phát triển công nghệ cao và ứng dụng công nghệ vào mọi lĩnh vực của đời sống, xem đây là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng quản trị công.

NHỮNG THÁCH THỨC VỀ KHOẢNG CÁCH SỐ

Mặc dù đã đạt được những tiến bộ đáng khích lệ, PAPI 2024 cũng chỉ ra rằng vẫn còn nhiều dư địa để cải thiện trong lĩnh vực quản trị điện tử. Một trong những thách thức lớn nhất là khoảng cách số giữa các nhóm dân cư và khu vực khác nhau. Bà Ramla Khalidi, Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam, lưu ý rằng phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người sống ở vùng nông thôn, vùng núi và người di cư trong nước thường đánh giá thấp hơn về hiệu quả quản trị công, bao gồm cả quản trị điện tử. “Điều này phản ánh rằng các nhóm này ít được tiếp cận và hỗ trợ hơn trong việc sử dụng các dịch vụ công trực tuyến,” bà Khalidi nhận định.

Phân tích dữ liệu PAPI 2024 cho thấy tỷ lệ người dân có internet tại nhà dao động từ 53% đến 96% giữa các địa phương, nhưng tỷ lệ sử dụng cổng dịch vụ công vẫn ở mức thấp. Ví dụ, tại Điện Biên, tỷ lệ người dân có internet tại nhà thuộc nhóm thấp nhất, kéo theo việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến cũng bị hạn chế. Ngược lại, các tỉnh như Hà Nội hay Quảng Ninh có điều kiện cơ sở hạ tầng tốt hơn, dẫn đến tỷ lệ sử dụng cao hơn. Sự chênh lệch này không chỉ tồn tại giữa khu vực thành thị và nông thôn, mà còn giữa các nhóm dân cư như nam và nữ, người Kinh và đồng bào dân tộc thiểu số. Bà Đỗ Thanh Huyền nhấn mạnh rằng mặc dù việc tiếp cận internet đã được cải thiện, nhưng tương tác của người dân với chính quyền qua các nền tảng điện tử và việc sử dụng dịch vụ hành chính công trực tuyến chỉ tăng ở mức rất nhỏ, chưa thực sự đáng kể. Điều này cho thấy cần có thêm các giải pháp đồng bộ để nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ công điện tử, đặc biệt đối với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.

CHUYỂN ĐỔI SỐ CÓ THỂ THAY ĐỔI “LUẬT CHƠI” TRONG QUẢN TRỊ CÔNG

PAPI 2024 được công bố trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai công cuộc cải cách nền quản trị công mang tính lịch sử, tái tổ chức các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Đây là cơ hội để chính quyền các cấp thúc đẩy quản trị bao trùm, nâng cao hiệu lực và hiệu quả thực thi chính sách, từ đó giải quyết những thách thức mà người dân đã phản ánh thông qua PAPI. Để tận dụng cơ hội này, báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao hiểu biết về chuyển đổi số và đầu tư vào cơ sở hạ tầng số, đặc biệt là thông qua việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW. Những nỗ lực này không chỉ giúp cải thiện điều kiện tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách số hiện nay, đảm bảo mọi người dân, bất kể giới tính, dân tộc hay khu vực sinh sống, đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ công một cách công bằng. Năm 2024, Việt Nam ghi dấu ấn với sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ, đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính và thúc đẩy kinh tế xanh. Bước sang năm 2025, dù đối mặt nhiều thách thức toàn cầu, Việt Nam tiếp tục tinh gọn bộ máy, bỏ cấp trung gian, xây dựng chính quyền gần dân, hiệu quả hơn.

Bà Đỗ Thanh Huyền, chuyên gia UNDP, nhấn mạnh các cải cách hiện nay là cơ hội để giải quyết điểm nghẽn chính sách, học hỏi kinh nghiệm giữa các địa phương. Tuy nhiên, sự chênh lệch về mức độ hài lòng của người dân, đặc biệt từ phụ nữ, người dân tộc thiểu số và người tạm trú, cho thấy cần thực thi chính sách bao trùm, đảm bảo mọi người đều được tiếp cận dịch vụ công công bằng. Bà Huyền khẳng định: “Chuyển đổi số có thể thay đổi luật chơi”. Việc phát triển quản trị điện tử, đơn giản hóa thủ tục hành chính sẽ nâng cao minh bạch, cải thiện hiệu quả và mở rộng cơ hội tiếp cận dịch vụ công cho mọi người dân.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.