Tái cấu trúc chiến lược năng lượng châu Âu: Sự trỗi dậy của khí đốt Nga giữa lo ngại về nguồn cung LNG từ Mỹ

Sự can thiệp của khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Hoa Kỳ đã phần nào khỏa lấp sự thiếu hụt nguồn cung khí đốt từ Nga trong cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu giai đoạn 2022-2023. Tuy nhiên, sự thay đổi trong chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Trump, biến năng lượng trở thành một phần trong các cuộc đàm phán song phương, đã làm dấy lên lo ngại trong giới doanh nghiệp châu Âu. Họ e ngại rằng, sự phụ thuộc quá mức vào nguồn cung năng lượng từ Mỹ có thể trở thành điểm yếu mới của khu vực.

Trong bối cảnh đó, một số nhà điều hành cấp cao tại các tập đoàn lớn của Liên minh châu Âu (EU) đang cân nhắc một lựa chọn tưởng chừng không thể: tái khởi động nhập khẩu khí đốt từ Nga, kể cả từ tập đoàn khí đốt quốc doanh Gazprom. Theo nguồn tin từ Reuters, động thái này đòi hỏi một sự thay đổi chính sách đáng kể, bởi cuộc xung đột Nga-Ukraine đã thúc đẩy EU cam kết chấm dứt hoàn toàn việc nhập khẩu năng lượng từ Nga vào năm 2027.

Hiện tại, các lựa chọn thay thế cho châu Âu khá hạn chế. Các cuộc đàm phán về việc tăng cường nhập khẩu khí đốt từ Qatar đang gặp bế tắc, và mặc dù việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo đang được đẩy nhanh, tốc độ này vẫn chưa đủ để mang lại sự đảm bảo về an ninh năng lượng cho khu vực.

Phó Chủ tịch điều hành Didier Holleaux của tập đoàn năng lượng Pháp Engie, một trong những khách hàng lớn nhất của Gazprom trước đây, nhận định: “Nếu hòa bình được tái lập ở Ukraine, chúng ta có thể khôi phục dòng chảy khí đốt ở mức 60 tỷ mét khối, hoặc thậm chí 70 tỷ mét khối mỗi năm, bao gồm cả LNG.” Ông Holleaux ước tính Nga có thể đáp ứng 20-25% nhu cầu khí đốt của EU, giảm so với mức 40% trước chiến tranh.

Ông Patrick Pouyanne, Giám đốc điều hành của TotalEnergies, cũng lên tiếng cảnh báo châu Âu về sự phụ thuộc quá mức vào khí đốt từ Mỹ. “Chúng ta cần đa dạng hóa nguồn cung, thay vì chỉ dựa vào một hoặc hai nguồn,” ông Pouyanne nhấn mạnh. “Châu Âu sẽ không bao giờ quay trở lại mức nhập khẩu 150 tỷ mét khối khí đốt Nga mỗi năm như trước chiến tranh, nhưng tôi cho rằng việc nhập khẩu 70 tỷ mét khối là khả thi.”

Pháp, với nguồn cung điện hạt nhân lớn, hiện là một trong những quốc gia châu Âu có nguồn cung năng lượng đa dạng nhất. Ngược lại, Đức, quốc gia từng phụ thuộc lớn vào nguồn cung khí đốt giá rẻ từ Nga cho ngành công nghiệp, đang đối mặt với ít lựa chọn hơn.

Tại Công viên Hóa chất Leuna, một trong những tổ hợp công nghiệp hóa chất lớn nhất của Đức, nơi có các nhà máy của Dow Chemical, Shell và nhiều công ty lớn khác, nhiều ý kiến ủng hộ việc sớm nối lại nhập khẩu khí đốt từ Nga. Nga từng đáp ứng 60% nhu cầu khí đốt của Leuna, chủ yếu thông qua đường ống Nord Stream, vốn đã bị rò rỉ vào năm 2022.

“Chúng tôi đang ở trong một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng và không thể chờ đợi thêm được,” Giám đốc điều hành Christof Guenther của InfraLeuna, đơn vị vận hành Công viên Hóa chất Leuna, cho biết. Ông Guenther thông tin thêm rằng ngành công nghiệp hóa chất Đức đã cắt giảm việc làm trong 5 quý liên tiếp, một hiện tượng chưa từng xảy ra trong nhiều thập kỷ. “Việc mở lại các đường ống sẽ giúp giá khí đốt giảm đáng kể hơn bất kỳ chương trình trợ cấp nào,” ông nói.

Theo một cuộc khảo sát do Viện Forsa thực hiện, 49% người dân ở Mecklenburg-Vorpommern, bang phía Đông của Đức, nơi đường ống Nord Stream đi vào đất liền, ủng hộ việc khôi phục nguồn cung khí đốt từ Nga. “Chúng tôi cần khí đốt Nga, chúng tôi cần năng lượng giá rẻ, bất kể nguồn gốc của nó,” Giám đốc điều hành Klaus Paur của công ty hóa chất Leuna-Harze tại Công viên Leuna phát biểu.

Bộ trưởng Kinh tế bang Brandenburg, ông Daniel Keller, cho biết ngành công nghiệp hóa chất Đức mong muốn chính phủ liên bang tìm kiếm nguồn cung năng lượng giá rẻ. “Chúng tôi có thể hình dung việc nối lại nguồn cung dầu mỏ từ Nga sau khi hòa bình được lập lại ở Ukraine,” ông Keller nói.

Trong năm 2024, Nga chiếm 11,4% tổng nguồn cung khí đốt của châu Âu. Tỷ lệ này dự kiến sẽ giảm xuống dưới 10% trong năm nay do Ukraine đã ngừng trung chuyển khí đốt Nga. Nguồn cung khí đốt Nga còn lại cho châu Âu chủ yếu đến từ Novatek, một công ty tư nhân của Nga.

Chủ trương hiện tại của EU là tăng cường nhập khẩu LNG từ Mỹ, một phần do chính quyền Trump muốn châu Âu giảm thặng dư thương mại với Mỹ. “Chắc chắn, chúng tôi sẽ cần thêm LNG,” Ủy viên thương mại của EU Maros Sefcovic tuyên bố.

Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Tatiana Mitrova của Đại học Columbia cho rằng chiến tranh thương mại đã làm gia tăng lo ngại của châu Âu về việc phụ thuộc vào khí đốt từ Mỹ. “Ngày càng khó để xem LNG Mỹ là một hàng hóa trung lập. Sẽ đến lúc nào đó LNG Mỹ có thể trở thành một công cụ địa chính trị.”

Chiến lược gia Warren Patterson của ngân hàng ING cảnh báo, trong trường hợp giá khí đốt ở Mỹ tăng mạnh do nhu cầu gia tăng từ các lĩnh vực sản xuất công nghiệp và trí tuệ nhân tạo (AI), Mỹ có thể giảm xuất khẩu khí đốt sang tất cả các thị trường.

Vào năm 2022, EU đã đặt ra một mục tiêu không ràng buộc là đến năm 2027 chấm dứt việc nhập khẩu khí đốt từ Nga. Tuy nhiên, việc vạch ra kế hoạch chi tiết để đạt được mục tiêu này đã bị trì hoãn hai lần.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.