Tại Diễn đàn Văn hoá Doanh nhân 2025, tổ chức ngày 15/4 bởi Trung tâm Văn hóa Doanh nhân thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), TS. Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (VCCI), nhấn mạnh vai trò then chốt của văn hóa kinh doanh như một “sức mạnh mềm,” kiến tạo lợi thế cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thực tiễn kinh doanh hiện nay vẫn còn tồn tại các hành vi phi đạo đức, bao gồm sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; lãng phí tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường; gian lận thương mại và trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước. Thậm chí, một số doanh nghiệp còn bất chấp các chuẩn mực đạo đức, kỷ cương, và giá trị truyền thống để tối đa hóa lợi nhuận. Điều này cho thấy sự cần thiết phải chú trọng hơn nữa vào việc phát huy văn hóa kinh doanh Việt Nam, biến nó thành động lực nội sinh cho sự phát triển bền vững.

Kết quả khảo sát của VCCI cho thấy giá trị trung bình về văn hóa kinh doanh của Việt Nam chỉ đạt 4,2 – 5,6 trên thang điểm 7. TS. Huân lý giải rằng điều này một phần do quá trình phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối non trẻ, dẫn đến các giá trị cốt lõi chưa được định hình rõ nét. Mặc dù vậy, khía cạnh “định hướng nhân đạo” trong kinh doanh đạt điểm cao nhất (5,54/7), tiếp theo là “định hướng kết quả” (5,50/7) và “định hướng tương lai” (5,41/7).

Phân tích sâu hơn cho thấy lãnh đạo các doanh nghiệp siêu nhỏ thường đề cao các giá trị căn bản của văn hóa kinh doanh hơn so với các doanh nghiệp quy mô vừa. Ngược lại, lãnh đạo các doanh nghiệp quy mô lớn lại chú trọng yếu tố công bằng và bình đẳng. TS. Huân khuyến nghị cần đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng văn hóa kinh doanh tại các doanh nghiệp quy mô vừa.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các doanh nghiệp chỉ hoạt động trong nước đánh giá cao “định hướng nhân đạo” hơn các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu. Ngược lại, các doanh nghiệp xuất khẩu lại nhấn mạnh yếu tố công bằng và bình đẳng. Các yếu tố vĩ mô như biến động toàn cầu (dịch bệnh, thiên tai, địa chính trị, khủng hoảng kinh tế) và mức độ hội nhập quốc tế có tác động đáng kể đến việc xây dựng văn hóa kinh doanh tại Việt Nam.

TS. Huân nhận định rằng quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các chuẩn mực và giá trị văn hóa kinh doanh quốc tế, từ đó tác động đến các giá trị và chuẩn mực kinh doanh trong nước.

Tại diễn đàn, TS. Phạm Hồng Thanh, Nguyên Phó Giám đốc Học viện Viettel, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Nam Định tại Hà Nội, nhấn mạnh trách nhiệm xã hội của doanh nhân xoay quanh ba trụ cột chính: trách nhiệm với sản phẩm, trách nhiệm với người lao động, và trách nhiệm với đất nước.

Trách nhiệm với sản phẩm là yếu tố then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng và uy tín của doanh nghiệp. Sản phẩm không chỉ là hàng hóa, dịch vụ mà còn là biểu tượng của sự tin cậy và lựa chọn lâu dài. Ông Thanh dẫn chứng trường hợp Viettel, khi gia nhập thị trường viễn thông năm 2004 đã phá vỡ thế độc quyền bằng cách cung cấp các gói cước giá rẻ, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và xây dựng thương hiệu toàn cầu.

Trách nhiệm với người lao động không chỉ dừng lại ở mức lương mà còn bao gồm việc tạo ra môi trường làm việc an toàn, văn minh, và cơ hội phát triển. Người lao động là tài sản quý giá, là nguồn lực sáng tạo của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp thành công là nơi người lao động được phát triển, sống hạnh phúc và trưởng thành.

Trách nhiệm với đất nước thể hiện qua việc tuân thủ pháp luật, nộp thuế đầy đủ, bảo vệ môi trường, và đóng góp tích cực vào các hoạt động phát triển quốc gia như giáo dục, đào tạo nhân sự, và đổi mới doanh nghiệp.

Ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, nhấn mạnh các doanh nghiệp cần coi đạo đức là “thương hiệu” cốt lõi, tuân thủ pháp luật, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, và chung tay giải quyết các vấn đề xã hội. Các cơ quan nhà nước cần hoàn thiện thể chế, tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, và khuyến khích doanh nghiệp phát triển bền vững.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI, khẳng định việc xây dựng đạo đức và văn hóa kinh doanh phải bắt đầu từ doanh nhân và doanh nghiệp. Ông nhắc lại 6 quy tắc đạo đức kinh doanh mà VCCI đã công bố, bao gồm tạo ra giá trị kinh tế cho xã hội, tuân thủ pháp luật, minh bạch, công bằng, liêm chính, sáng tạo, hợp tác, cùng phát triển, tôn trọng thiên nhiên, bảo vệ môi trường, và yêu nước, có trách nhiệm với xã hội và gia đình.

VCCI cam kết tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong việc xây dựng chuẩn mực đạo đức kinh doanh, thúc đẩy tinh thần trách nhiệm xã hội, nâng cao năng lực quản trị, và gìn giữ những giá trị tốt đẹp của dân tộc trong môi trường kinh doanh hiện đại.

TS. Huân kiến nghị Chính phủ cần thúc đẩy xây dựng đạo đức và văn hóa doanh nhân, ưu tiên xây dựng văn hóa doanh nghiệp đối với nhóm doanh nghiệp quy mô vừa, thúc đẩy môi trường thể chế thuận lợi cho phát triển bền vững, và cải thiện văn hóa ứng xử của các cấp chính quyền với doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần tạo ra các giá trị bền vững thực chất, giải quyết tốt hơn các vấn đề bình đẳng, tích cực nghiên cứu thị trường, xây dựng hệ thống thông tin để ra quyết định kịp thời và chính xác.

Chủ đề: đạo đức kinh doanh, kinh doanh có trách nhiệm, thị trường, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, văn hoá doanh nghiệp, văn hoá doanh nhân.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.