Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững Việt Nam - Tập trung vào chiều sâu, nâng cao hiệu quả thực chất.


Diễn đàn Đối thoại chính sách, chủ đề “Khuyến khích Đầu tư, Kinh doanh, Thúc đẩy Khởi nghiệp Sáng tạo trong Chuyển đổi Xanh,” đã thu hút sự quan tâm đáng kể từ giới chuyên gia trong và ngoài nước vào ngày 16 tháng 4, trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì Tăng trưởng Xanh và Mục tiêu Toàn cầu 2030 (P4G 2025).

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh nhấn mạnh những thách thức toàn cầu chưa từng có về biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Trong bối cảnh này, việc thúc đẩy mô hình kinh doanh bền vững, đổi mới sáng tạo xanh và tái cấu trúc hệ thống kinh tế hướng tới phát triển ít phát thải carbon và kinh tế tuần hoàn trở nên cấp thiết. Tại Việt Nam, Đảng và Chính phủ đã xác định tăng trưởng xanh là một chiến lược phát triển cốt lõi, được thể hiện thông qua các văn bản pháp quy quan trọng. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2050 vào năm 2012, và Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vào năm 2021. Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022-2025 cũng được phê duyệt, cung cấp cơ chế tài chính và chính sách ưu đãi để khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực này. Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh vai trò quan trọng của thế hệ trẻ Việt Nam, những người được trang bị kiến thức và kỹ năng để thích ứng và tiên phong trong xu hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững toàn cầu.

Hệ sinh thái khởi nghiệp với đầy đủ thành tố đã hình thành.

Mặc dù có sự điều chỉnh do biến động kinh tế, dòng vốn đầu tư vào Việt Nam dự kiến sẽ phục hồi vào năm 2024 và 2025, tập trung vào thu hút vốn cho khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp tăng trưởng xanh và bền vững. Hệ sinh thái sáng tạo của Việt Nam hiện có hơn 4.000 doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân khởi nghiệp, bao gồm 2 “kỳ lân” với giá trị gọi vốn trên 1 tỷ USD, 11 doanh nghiệp gọi vốn trên 100 triệu USD, 208 quỹ đầu tư mạo hiểm, hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ và trên 200 khu vực ươm tạo. Ước tính có khoảng 200-300 doanh nghiệp khởi nghiệp (tương đương 5-7% tổng số startup) tập trung vào chuyển đổi xanh, bao gồm các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ môi trường, nông nghiệp bền vững và kinh tế tuần hoàn. Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Thứ trưởng Hoàng Minh kêu gọi sự tham gia và hợp tác chặt chẽ từ các bên liên quan, từ khu vực công, tư nhân đến các tổ chức quốc tế, để hiện thực hóa một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam xanh, hiệu quả và bền vững.

TS. Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), đánh giá cao những kết quả ấn tượng của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam sau nhiều năm phát triển. Hệ thống này đã được xây dựng với đầy đủ các thành tố, nhờ vào nỗ lực của các chủ thể từ Chính phủ đến các viện trường, cơ sở ươm tạo và chuyên gia quốc tế. TS. Quất nhấn mạnh sự sáng tạo và nỗ lực của giới trẻ Việt Nam, những người đã đưa ra nhiều sáng kiến và gọi vốn thành công từ 1 triệu USD đến 5 triệu USD cho các dự án năng lượng xanh, giao thông xanh, xử lý rác thải, nhiên liệu sinh học, nông nghiệp xanh và giải quyết các vấn đề môi trường trong 5 năm qua.

Giải quyết thách thức cho khởi nghiệp xanh.

TS. Quất kêu gọi Việt Nam tập trung vào phát triển chiều sâu của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo ra hiệu quả kinh tế - xã hội, phát triển bền vững và đóng góp vào GDP. Ông cũng nhấn mạnh vai trò định hướng của đội ngũ cố vấn, giáo sư và chuyên gia tại các trường đại học và viện nghiên cứu, giúp giới trẻ tập trung vào các lĩnh vực tăng trưởng xanh mà Việt Nam cần phát triển nhất. Bên cạnh những thành tựu, TS. Quất cũng đề cập đến những thách thức lớn đối với mục tiêu phát triển bền vững và tăng trưởng xanh của Việt Nam, trong đó nguồn vốn là thách thức lớn nhất. Vốn xanh thường hướng đến phát triển dài hạn, và các dự án xanh có thể gặp khó khăn nếu chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn. Do đó, cần có sự hợp tác của các quỹ đầu tư xanh trong và ngoài nước, cam kết hỗ trợ tài chính cùng với Chính phủ Việt Nam để biến các ý tưởng khởi nghiệp trong lĩnh vực phát triển bền vững và tăng trưởng xanh thành sản phẩm có thị trường ban đầu. Ngoài ra, cần có thêm các chính sách hỗ trợ và quy định cụ thể cho startup, cũng như bổ sung đội ngũ nhân lực có kiến thức sâu về kinh tế tuần hoàn, quản lý carbon và công nghệ sản xuất vật liệu sinh học. Mặc dù xu hướng sản xuất hàng hóa bền vững và thân thiện với môi trường đang dần xuất hiện, nhưng vẫn chưa có mức giá phù hợp và người tiêu dùng chưa hình thành thói quen sử dụng các sản phẩm này. Do đó, cần đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông về tiêu dùng xanh để thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng và khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.


Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.