Hà Nội, ngày 22 tháng 4 năm 2025 – Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam và Đại sứ quán Na Uy đã chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác cho dự án “Tăng cường quan hệ đối tác đa phương trong quản lý chất thải tuần hoàn và bền vững”. Sự kiện diễn ra tại Hà Nội, với sự tham gia của đại diện Đại sứ quán Na Uy, Cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), UBND thành phố Cẩm Phả, UBND thành phố Phú Quốc, cùng các đối tác doanh nghiệp như Tomra, Duy Tân, Xi măng Lam Thạch và các đơn vị triển khai dự án.

Dự án này hướng đến việc giải quyết các thách thức cấp bách trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt (MSW) tại Việt Nam, thông qua hai trụ cột chính:

• Xây dựng mô hình quản lý MSW toàn diện: Thúc đẩy phân loại chất thải tại nguồn, song song với việc thiết lập Cơ sở thu hồi vật liệu (MRF). MRF này sẽ được tích hợp với giải pháp đồng xử lý chất thải không tái chế trong lò nung xi măng, nhằm giảm thiểu khối lượng chất thải chôn lấp.

• Thử nghiệm Chương trình đặt cọc hoàn trả (Deposit Return Scheme – DRS): Triển khai thí điểm DRS cho bao bì nhựa, nhằm khuyến khích thu hồi và tái chế, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Lễ ký kết nhận được sự chứng kiến của đại diện Cục Môi trường, lãnh đạo các địa phương và nhiều doanh nghiệp liên quan.

Bối cảnh và thách thức:

Việt Nam đang phải đối mặt với áp lực gia tăng từ lượng MSW, đặc biệt là các dòng chất thải giá trị thấp như túi nylon, xốp và bao bì nhựa dùng một lần. Theo nghiên cứu năm 2023 của UNDP tại bãi rác Long Mỹ (Bình Định), các loại chất thải này chiếm 20,4% tổng lượng MSW được xử lý tại bãi rác mỗi ngày.

Mặc dù mục tiêu quốc gia là giảm tỷ lệ chôn lấp xuống dưới 30% vào năm 2025, nhưng tiến độ còn chậm. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu đồng bộ trong phân loại, thu gom và tái chế, cùng với việc thiếu các hướng dẫn chi tiết và đầu tư vào hạ tầng cần thiết.

Một số nỗ lực đã được triển khai, ví dụ như chương trình phân loại rác tại nguồn ở Quy Nhơn, và việc xây dựng MRF tại bãi rác Long Mỹ để phân loại nhựa.

Hợp tác và kinh nghiệm:

Dựa trên mối quan hệ hợp tác từ năm 2019, UNDP và Na Uy đã triển khai nhiều sáng kiến thí điểm tại Quảng Ninh, Đà Nẵng, Bình Định, Bình Thuận và Bình Dương, tập trung vào các mô hình quản lý MSW, tăng cường khung chính sách, cải thiện thu gom và tái chế.

Các nghiên cứu từ Dự án Biến rác thải nhựa đại dương thành cơ hội phát triển trong kinh tế tuần hoàn (OPTOCE), do Tổ chức nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Na Uy (SINTEF) thực hiện về đồng xử lý trong lò nung xi măng, và nghiên cứu tiền khả thi về DRS do Đại sứ quán Na Uy và Innovation Norway triển khai, đã cung cấp cơ sở để dự án hiện tại có thể triển khai các mô hình này trên thực tế.

Hướng tới khung pháp lý hoàn thiện:

UNDP và Na Uy sẽ tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là chính sách về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (Extended Producer Responsibility – EPR) và các quy định về quản lý MSW.

Phát biểu từ đại diện:

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách, giải pháp địa phương và quan hệ đối tác vững chắc trong việc giảm thiểu ô nhiễm nhựa đại dương và bảo vệ hệ sinh thái ven biển.

Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, bà Hilde Solbakken, khẳng định ưu tiên của Na Uy trong việc chống ô nhiễm nhựa đại dương và nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý chất thải bền vững. Bà cũng đề cao vai trò của quan hệ đối tác công tư trong việc tạo ra các giải pháp sáng tạo.

Triển khai dự án:

Dự án Pha III này sẽ tiếp nối các kết quả từ Pha I và Pha II, nhằm nhân rộng mô hình quản lý MSW với MRF kết hợp đồng xử lý trong lò nung xi măng tại Cẩm Phả. Dự án cũng sẽ thử nghiệm mô hình DRS tại Phú Quốc. Ở cấp quốc gia, dự án sẽ đóng góp vào chính sách, thúc đẩy học hỏi liên tỉnh và thiết lập cơ chế giám sát minh bạch, hướng tới kinh tế tuần hoàn. Yếu tố giới và công nghệ số sẽ được tích hợp xuyên suốt dự án.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.