Theo số liệu sơ bộ từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 4/2025 ước tính đạt 1 tỷ USD, đánh dấu mức tăng trưởng ấn tượng trên 30% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế bốn tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất khẩu thủy sản đạt xấp xỉ 3,45 tỷ USD, tương ứng mức tăng trưởng 28% so với giai đoạn tham chiếu năm 2024.

Xuất khẩu Tôm Chứng Kiến Tăng Trưởng Vượt Bậc

Phân tích chi tiết cho thấy, xuất khẩu tôm trong tháng 4/2025 ước đạt 350 triệu USD, tăng 24% so với tháng 4/2024. Tính chung, kim ngạch xuất khẩu tôm trong 4 tháng đầu năm đạt gần 1,3 tỷ USD, tăng trưởng mạnh mẽ 35% so với cùng kỳ năm trước. Trước đó, quý 1/2025 ghi nhận 939 triệu USD từ xuất khẩu tôm, tăng 37% so với quý 1/2024.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi sự phục hồi nhu cầu từ các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản và các quốc gia thành viên CPTPP. Đáng chú ý, Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) nổi lên là thị trường nhập khẩu tôm hàng đầu của Việt Nam trong quý 1/2025, với tổng kim ngạch đạt 288 triệu USD, tăng trưởng đột phá 125%, chủ yếu nhờ sự gia tăng đáng kể xuất khẩu tôm hùm. Tiếp theo là thị trường Hoa Kỳ, đạt 134 triệu USD, tăng 11% nhờ nhu cầu tiêu dùng phục hồi. Triển lãm Thủy sản Bắc Mỹ 2025, diễn ra từ ngày 16-18/3 tại Boston, cũng đóng vai trò xúc tác quan trọng cho tăng trưởng xuất khẩu.

Bà Kim Thu, Chuyên gia ngành hàng tôm của VASEP, nhận định: “Xuất khẩu tôm Việt Nam dự kiến tiếp tục đà tăng trưởng trong tháng 5/2025. Tuy nhiên, mục tiêu đạt 4 tỷ USD trong năm 2025 vẫn là một thách thức đáng kể do ảnh hưởng của thuế đối ứng từ Hoa Kỳ và áp lực cạnh tranh gia tăng trên thị trường toàn cầu.”

Về giá xuất khẩu, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường ghi nhận mức giá cao nhất. Giá trung bình xuất khẩu tôm chân trắng sang Hoa Kỳ trong tháng 4/2025 đạt 10,9 USD/kg, trong khi tôm sú ổn định ở mức 17,7 USD/kg.

Tuy nhiên, ngành tôm Việt Nam đang đối mặt với những thách thức đáng kể. Quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và áp thuế đối ứng của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từ ngày 2/4/2025, nhằm giảm thâm hụt thương mại và bảo vệ sản xuất nội địa, đã tạo ra áp lực lên các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam. Mặc dù việc áp thuế đối ứng 46% của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Việt Nam đã tạm thời được hoãn lại, xuất khẩu thủy sản sang thị trường này vẫn duy trì tăng trưởng trong tháng 4/2025 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng trong tháng 5/2025, nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro.

Tại thị trường EU, xuất khẩu tôm trong quý 1/2025 đạt 107 triệu USD, tăng trưởng 33% so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu trung bình tôm chân trắng sang EU đi ngang (7,6 USD/kg), trong khi giá tôm sú tăng nhẹ lên 10,9 USD/kg trong tháng 3.

Tại thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc, xuất khẩu tôm lần lượt đạt 124 triệu USD (tăng 20%) và 77 triệu USD (tăng 16%). Đáng chú ý, Nhật Bản có nhu cầu cao đối với tôm chế biến và các sản phẩm đông lạnh tiện lợi. Xuất khẩu tôm sang các nước thành viên CPTPP đạt 269 triệu USD trong quý đầu năm (tăng 40%), tuy nhiên, sự tăng trưởng này vẫn phụ thuộc lớn vào thị trường Nhật Bản và Canada. Các thị trường nhỏ khác (ngoài top) có xu hướng giảm, phản ánh sự bất ổn do chi phí logistics cao và các rào cản kỹ thuật.

Các Nhà Xuất Khẩu Châu Á Tăng Tốc Vận Chuyển Trước Hạn Chót

VASEP thông báo rằng các nhà chế biến thủy sản tại Ấn Độ và Đông Nam Á đang đẩy nhanh tiến độ vận chuyển hàng hóa sang Hoa Kỳ trong khoảng thời gian từ 15/4 đến 20/5/2025, để đảm bảo hàng đến trước ngày 9/7 - thời điểm được coi là hạn chót để tránh các mức thuế quan bổ sung do chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt.

Theo thông tin từ các nguồn tin trong ngành, mốc thời gian này được tính toán dựa trên thời gian vận chuyển trung bình: 36-38 ngày đến các cảng Bờ Tây Hoa Kỳ, 40-50 ngày đến các cảng Bờ Đông và 50-55 ngày nếu qua Thái Bình Dương đến Houston, Texas. Do đó, khoảng thời gian từ 15-20/5 được xem là “cửa sổ vàng” để hàng hóa đến đích trước ngày 9/7, thời hạn được cộng đồng doanh nghiệp nhất trí là ngày hàng phải đến nơi, không phải ngày khởi hành hay quá cảnh.

Giám đốc điều hành của một công ty chế biến tôm lớn ở châu Á cho biết: “Chúng tôi coi ngày 20/5 là hạn chót. Vẫn có rủi ro, vì các hãng tàu có thể hoãn chuyến mà không báo trước. Tuy nhiên, ngày 20/5 là tương đối an toàn, ít nhất là đối với hàng đi Bờ Tây.”

Một CEO khác đồng tình, cho biết sự cạnh tranh để đặt chỗ tàu từ châu Á sang Hoa Kỳ đang gia tăng do lo ngại về tình trạng tắc nghẽn cảng và giá cước vận tải leo thang. Các nhà nhập khẩu tại Hoa Kỳ cũng đang tăng tốc nhập khẩu với hy vọng tránh được các mức thuế mới, có thể lên tới 46%.

Theo sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump, mức thuế hiện tại 10% sẽ tăng đáng kể sau ngày 9/7, cụ thể: Ấn Độ 26%, Indonesia 32%, Thái Lan 36% và Việt Nam 46%.

Luật sư thương mại Jessica Rifkin của công ty Olsson Frank Weeda xác nhận rằng các sản phẩm thủy sản phải đến Hoa Kỳ trước ngày 9/7 để tránh các mức thuế suất mới. “Không có ngoại lệ tự động nào cho hàng hóa đang quá cảnh vào thời điểm thuế có hiệu lực,” bà Rifkin cảnh báo.

Trong bối cảnh này, lượng thủy sản nhập khẩu vào Hoa Kỳ dự kiến sẽ tăng vọt trong những tháng tới. Ngay trong tháng 2/2025, lượng tôm đông lạnh nhập khẩu đã đạt 141 triệu pound, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu của Cục điều tra dân số Hoa Kỳ do Undercurrent News tổng hợp.

Ấn Độ vẫn là nhà cung cấp tôm lớn nhất cho thị trường Hoa Kỳ, tiếp theo là Ecuador - quốc gia vẫn giữ mức thuế 10% sau ngày 9/7 và có thể giành được lợi thế cạnh tranh đáng kể. Các nhà xuất khẩu từ Indonesia, Việt Nam và Thái Lan dự kiến sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn nhiều nếu không kịp chuyển hàng trước thời hạn.

Một số doanh nghiệp Ấn Độ vẫn hy vọng rằng Tổng thống Trump có thể thay đổi quyết định hoặc kéo dài thời hạn. “Tôi nghĩ rằng sau ngày 9/7, khả năng thuế 10% tiếp tục tồn tại là có, còn việc tăng lên 26% thì ít khả năng, đặc biệt nếu Ấn Độ đạt được một thỏa thuận thương mại,” một nhà cung cấp tôm từ Ấn Độ nhận định.

Tuy nhiên, bất kể sau ngày 9/7, Hoa Kỳ có tăng thuế đối ứng lên hàng hóa từ các quốc gia nhập khẩu hay không, nhu cầu nhập khẩu thủy sản nói chung, và tôm nói riêng, dự kiến sẽ giảm trong quý 3. Nguyên nhân là do các nhà nhập khẩu tại Hoa Kỳ đã tăng cường nhập khẩu trong quý 1, dẫn đến tình trạng tồn kho tăng cao từ tháng 7 trở đi.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.