Bài viết gốc:

Việc bị áp thuế quan kép này đang khiến các doanh nghiệp lao đao - theo tờ báo Financial Times. Các công ty nước ngoài và liên doanh hiện chiếm gần 1/3 tổng kim ngạch thương mại của Trung Quốc - theo dữ liệu chính thức. Điều này cho thấy mức độ ảnh hưởng của thuế quan tới các công ty này lớn như thế nào. Các công ty lớn của Mỹ như Apple và Tesla cùng nhiều nhà sản xuất nước ngoài ở quy mô nhỏ hơn vốn dựa vào Trung Quốc với tư cách một “công xưởng sản xuất”. Các công ty này thường nhập khẩu nguyên liệu thô hoặc linh kiện từ Mỹ để lắp ráp thành các sản phẩm sau đó xuất khẩu. Theo các nhà kinh tế, mô hình như vậy khiến doanh nghiệp nước ngoài và liên doanh ở Trung Quốc phải đối mặt với khả năng phải trả cả thuế quan của Mỹ và Trung Quốc đối với cùng một loại hàng hóa. Trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai này, ông Trump đã áp thuế quan 145% lên hàng hóa Trung Quốc và Bắc Kinh áp thuế 125% lên hàng hóa Mỹ để trả đũa. Ông Heiwai Tang - Giám đốc Viện Toàn cầu châu Á thuộc Đại học Hồng Kông - nhận định: “Các công ty nước ngoài thực sự đang ở trong thế gọng kìm tại thị trường Trung Quốc. Khi họ nhập khẩu, họ phải trả thuế quan của Trung Quốc. Khi họ xuất khẩu trở lại Mỹ, họ phải trả thuế quan của Mỹ. Họ bị đánh thuế quan hai lần”. Doanh nghiệp do nước ngoài sở hữu toàn phần hoặc một phần ở Trung Quốc chiếm 980 tỷ USD trong kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc trong năm ngoái, tương đương 1/4, và 820 tỷ USD trong kim ngạch nhập khẩu, tương đương hơn 1/3 - theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc và tính toán của Financial Times. Cũng trong năm 2024, Trung Quốc đạt thặng dư thương mại kỷ lục gàn 1 nghìn tỷ USD. Cỗ máy xuất khẩu của Trung Quốc được xây dựng dựa trên các công ty nước ngoài và liên doanh, bao gồm các công ty từ Hồng Kông và Macau. Các doanh nghiệp này tìm cách tận dụng thị trường lao động khổng lồ và chi phí thấp ở Trung Quốc để sản xuất hàng hóa và xuất khẩu ra khắp thế giới. Vào năm 2008, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tới 55% tổng kim ngạch thương mại của Trung Quốc. Tỷ lệ trên đã giảm trong những năm qua khi Trung Quốc phát triển chính sách tự chủ công nghiệp mạnh mẽ hơn. Nhưng theo số liệu của Chính phủ Trung Quốc, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn chiếm 29,6% kim ngạch thương mại tính bằng USD của nước này trong năm 2024. Tuy nhiên, doanh nghiệp nước ngoài và liên doanh chỉ chiếm 16% thặng dư thương mại của Trung Quốc trong năm ngoái, vì lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp này được bù lại bằng tỷ trọng lớn hơn của họ trong tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước. “Có một số công ty nước ngoài đang hoạt động tại Trung Quốc không phải là công ty Mỹ nhưng lại phụ thuộc vào nguồn đầu vào của Mỹ và do đó, họ cũng bị ảnh hưởng”, Chủ tịch Hội đồng Thương mại Mỹ (AmCham) Michael Hart cho biết. Cũng theo ông Hart, Bộ Thương mại Trung Quốc đang xem xét miễn thuế quan đối ứng cho một số lĩnh vực. Nước này hiện có chính sách miễn trừ thuế quan cho các công ty nhập khẩu linh kiện và nguyên liệu thô để sản xuất hàng hóa tái xuất khẩu, hay còn gọi là hoạt động “thương mại gia công”. Một số nhà sản xuất lớn hơn của Mỹ, bao gồm các nhà sản xuất điện thoại thông minh và một số nhà sản xuất thiết bị điện tử, cũng đã giành được sự miễn trừ thuế quan tạm thời từ chính quyền ông Trump. Nhưng với chiến tranh thương mại, nhiều công ty nước ngoài vẫn cảm thấy xuất khẩu hàng hóa từ Trung Quốc là một việc rất khó khăn, nhất là với các doanh nghiệp nhỏ hơn. Ông Jacob Rothman - CEO của công ty Velong Enterprises chuyển sản xuất đồ dùng nhà bếp và sản phẩm gia dụng tại Trung Quốc để cung cấp cho các nhà bán lẻ Mỹ bao gồm Walmart - cho biết công ty nhập khẩu một loại nhựa gọi là Tritan từ công ty Eastman có trụ sở tại Mỹ. “Chúng tôi bị đánh thuế quan hai lần đối với các sản phẩm có vật liệu này. Một lần khi nhập khẩu vật liệu và một lần nữa khi xuất khẩu thành phẩm”, ông Rothman nói. Ông cho biết Trung Quốc đã miễn thuế nếu sản phẩm cuối cùng được xuất khẩu trở lại Mỹ trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng không miễn thuế nếu sản phẩm được xuất khẩu sang các quốc gia khác ngoài Mỹ. Các nhà kinh tế cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại có thể khiến dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Trung Quốc tiếp tục giảm, sau khi đã giảm 27,1% vào năm 2024 nếu tính theo giá trị nhân dân tệ - theo số liệu của Bộ Thương mại nước này. “Đối với các doanh nghiệp muốn vào Trung Quốc để phục vụ thị trường Trung Quốc, họ vẫn có thể đến. Nhưng nếu mục tiêu của doanh nghiệp là phục vụ các thị trường khác, đặc biệt là Mỹ, họ sẽ chịu tổn hại rất nhiều. Vì vậy, doanh nghiệp cần xem xét lại chiến lược toàn cầu của mình”, ông Qiu Dongxiao - trưởng Khoa kinh tế tại Đại học Lingnan ở Hồng Kông nhận định. chiến tranh thương mại thế giới thuế quan Trung Quốc Vneconomy 19:00 28/04/2025 An Huy

---

Theo ghi nhận của Financial Times, việc áp dụng cơ chế thuế quan kép đang gây áp lực đáng kể lên hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Dữ liệu chính thức cho thấy các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và liên doanh hiện đóng góp xấp xỉ một phần ba tổng kim ngạch thương mại của Trung Quốc, làm nổi bật mức độ dễ bị tổn thương của các thực thể này trước các biện pháp thuế quan.

Các tập đoàn đa quốc gia, bao gồm Apple và Tesla, cùng với các nhà sản xuất nước ngoài quy mô nhỏ hơn phụ thuộc vào Trung Quốc như một trung tâm sản xuất toàn cầu. Mô hình kinh doanh này thường liên quan đến việc nhập khẩu nguyên liệu thô hoặc linh kiện từ Hoa Kỳ để lắp ráp, sau đó tái xuất khẩu thành phẩm. Các nhà kinh tế học cảnh báo rằng cấu trúc này khiến các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và liên doanh tại Trung Quốc đối mặt với nguy cơ chịu cả thuế quan của Hoa Kỳ và Trung Quốc đối với cùng một mặt hàng.

Trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, chính quyền Trump đã áp thuế suất trung bình gia quyền lên đến 145% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh áp thuế suất trả đũa 125% đối với hàng hóa có nguồn gốc từ Hoa Kỳ.

Ông Heiwai Tang, Giám đốc Viện Nghiên cứu Toàn cầu Châu Á thuộc Đại học Hồng Kông, nhận xét: “Các công ty nước ngoài đang hoạt động trong một môi trường bất lợi tại thị trường Trung Quốc. Họ phải chịu thuế nhập khẩu của Trung Quốc và thuế xuất khẩu của Hoa Kỳ, do đó phải đối mặt với tình trạng đánh thuế hai lần.”

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc và phân tích của Financial Times, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (bao gồm cả các doanh nghiệp do nước ngoài sở hữu toàn phần hoặc một phần) đã đóng góp 980 tỷ USD vào kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc trong năm tài chính vừa qua, tương đương 1/4 tổng giá trị. Đồng thời, họ chiếm 820 tỷ USD kim ngạch nhập khẩu, tương ứng hơn 1/3 tổng giá trị nhập khẩu.

Trung Quốc đã ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục, xấp xỉ 1 nghìn tỷ USD trong năm 2024. Nền tảng xuất khẩu của quốc gia này phần lớn dựa vào các công ty nước ngoài và liên doanh, bao gồm các công ty từ Hồng Kông và Macau, khai thác lợi thế về nguồn lao động dồi dào và chi phí thấp của Trung Quốc.

Năm 2008, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tới 55% tổng kim ngạch thương mại của Trung Quốc. Tỷ lệ này đã giảm dần do Trung Quốc theo đuổi các chính sách tự chủ công nghiệp mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, theo số liệu của chính phủ Trung Quốc, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn chiếm 29,6% tổng kim ngạch thương mại tính bằng đô la Mỹ của quốc gia này trong năm 2024.

Đáng chú ý, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và liên doanh chỉ đóng góp 16% vào thặng dư thương mại của Trung Quốc trong năm vừa qua, do tỷ trọng lớn hơn của họ trong tổng kim ngạch nhập khẩu đã bù đắp cho xuất khẩu.

Michael Hart, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại Trung Quốc, cho biết: “Một số công ty nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc, mặc dù không phải là công ty Mỹ, vẫn phụ thuộc vào các nguồn cung cấp từ Hoa Kỳ và do đó cũng bị ảnh hưởng.” Ông Hart cũng tiết lộ rằng Bộ Thương mại Trung Quốc đang xem xét các biện pháp miễn trừ thuế quan đối ứng trong một số lĩnh vực nhất định.

Trung Quốc hiện đang áp dụng chính sách miễn trừ thuế quan đối với các công ty nhập khẩu linh kiện và nguyên liệu thô để sản xuất hàng hóa tái xuất khẩu, một hoạt động thường được gọi là “thương mại gia công.” Một số nhà sản xuất lớn hơn của Hoa Kỳ, bao gồm các nhà sản xuất điện thoại thông minh và thiết bị điện tử, cũng đã được hưởng các biện pháp miễn trừ thuế quan tạm thời từ chính quyền Trump.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang, nhiều công ty nước ngoài vẫn nhận thấy việc xuất khẩu hàng hóa từ Trung Quốc là một thách thức đáng kể, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ hơn.

Jacob Rothman, Giám đốc điều hành của Velong Enterprises, một công ty chuyên sản xuất đồ dùng nhà bếp và đồ gia dụng tại Trung Quốc cho các nhà bán lẻ Hoa Kỳ như Walmart, cho biết công ty của ông nhập khẩu một loại nhựa có tên Tritan từ Eastman, một công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ. “Chúng tôi phải chịu thuế quan kép đối với các sản phẩm chứa vật liệu này: một lần khi nhập khẩu vật liệu và một lần nữa khi xuất khẩu thành phẩm,” ông Rothman giải thích. Ông cũng cho biết rằng Trung Quốc cung cấp các khoản miễn trừ thuế quan nếu sản phẩm cuối cùng được xuất khẩu trở lại Hoa Kỳ trong một khung thời gian quy định, nhưng không có miễn trừ nào được áp dụng nếu sản phẩm được xuất khẩu sang các quốc gia khác.

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại có thể dẫn đến sự suy giảm hơn nữa trong dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Trung Quốc, sau khi đã giảm 27,1% trong năm 2024 theo giá trị tính bằng Nhân dân tệ, theo số liệu do Bộ Thương mại Trung Quốc công bố.

Ông Qiu Dongxiao, Trưởng khoa Kinh tế tại Đại học Lingnan ở Hồng Kông, cho rằng: “Đối với các doanh nghiệp có ý định thâm nhập thị trường Trung Quốc để phục vụ nhu cầu trong nước, cơ hội vẫn còn. Tuy nhiên, nếu mục tiêu chính là phục vụ các thị trường khác, đặc biệt là Hoa Kỳ, thì những doanh nghiệp này sẽ chịu thiệt hại đáng kể. Do đó, các công ty cần đánh giá lại chiến lược toàn cầu của mình.”

Từ khóa: chiến tranh thương mại, thuế quan, Trung Quốc.

Nguồn: Vneconomy

Thời gian: 19:00 28/04/2025

Tác giả: An Huy

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.