BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRÌNH BÁO CÁO THỦ TƯỚNG VỀ CHUẨN BỊ CHO THANH TRA IUU CỦA EC

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã trình báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ về công tác chuẩn bị cho đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác IUU (khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định). Văn bản do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ký, báo cáo chi tiết tình hình triển khai các biện pháp khắc phục.

Theo đó, Tổng vụ các vấn đề hàng hải và thủy sản của EC (DG-MARE) đã có công văn yêu cầu Việt Nam nộp báo cáo tiến độ trước ngày 15/09/2025. DG-MARE dự kiến tiến hành thanh tra vào cuối năm 2025 nếu báo cáo cho thấy những cải thiện đáng kể trong việc giải quyết các tồn tại đã được chỉ ra.

Trước đó, Bộ NN&PTNT đã báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về kết quả làm việc trực tuyến với đoàn thanh tra EC vào tháng 1/2025 và gửi văn bản giải trình tới DG-MARE. Điện số 48/HTZN từ Đại sứ - Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại EU và email từ DG-MARE nhấn mạnh sự cần thiết phải tập trung khắc phục các tồn tại trong quản lý và kiểm soát tàu cá, bao gồm kiểm soát hoạt động trên biển và tại cảng, xử lý các hành vi ngắt kết nối thiết bị VMS (hệ thống giám sát hành trình), và đặc biệt là tình trạng khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Lý do DG-MARE lùi thời gian thanh tra là do kết quả thực hiện các khuyến nghị của EC chưa đạt được như kỳ vọng trong buổi làm việc trực tuyến vào tháng 1/2025.

Tình hình vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp vẫn diễn biến phức tạp, với 9 vụ việc và 36 ngư dân bị bắt giữ tại Thái Lan, Malaysia và Indonesia từ đầu năm đến hết tháng 4/2025. Vụ việc tàu cá KG-95441-TS của Kiên Giang bị Thái Lan bắt giữ ngày 24/02/2025 được xem là nghiêm trọng và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc EC lùi thời gian thanh tra.

Bộ NN&PTNT đã kịp thời báo cáo Thủ tướng và đề xuất các giải pháp ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng tàu cá vi phạm khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Trên cơ sở chỉ đạo từ Chính phủ, Bộ NN&PTNT đã rà soát, đánh giá tồn tại, nguyên nhân và xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trước thời điểm nộp báo cáo tiến độ vào tháng 9/2025. Các nhóm nhiệm vụ trọng tâm bao gồm quản lý đội tàu, kiểm soát hoạt động tàu cá, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và thực thi pháp luật, xử lý vi phạm.

Việc triển khai đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương ven biển như Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính và UBND các tỉnh. Bộ NN&PTNT đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành kế hoạch hành động cao điểm và cấp bách nhằm thực hiện hiệu quả các khuyến nghị của EC, chuẩn bị tốt nhất cho đợt thanh tra lần thứ 5, hướng đến mục tiêu gỡ bỏ cảnh báo “Thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam.

NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP CẤP BÁCH, TRỌNG TÂM ĐẾN THÁNG 8 NĂM 2025

Để đáp ứng yêu cầu của EC, Bộ NN&PTNT đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách và trọng tâm từ tháng 5 đến hết tháng 8/2025.

Công tác quản lý và kiểm soát đội tàu cá được triển khai đồng bộ với nhiều giải pháp quyết liệt và toàn diện. Trước hết, việc rà soát, định danh tàu cá trên nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VNeID) cần được hoàn tất, đảm bảo kết nối đồng bộ với cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và hệ thống VMS. Việc đăng ký, đăng kiểm, cấp hoặc gia hạn giấy phép khai thác thủy sản được thực hiện nghiêm túc, gắn liền với đối soát thông tin cụ thể của từng tàu, bao gồm chủ tàu, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại. Dữ liệu này phải được cập nhật đầy đủ và chính xác vào VNFishbase và hệ thống VMS, tạo nền tảng cho việc quản lý chặt chẽ và minh bạch.

Tất cả tàu cá đã đăng ký phải gắn biển số, đánh dấu theo quy định của Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT. Đồng thời, các loại tàu phục vụ nuôi trồng thủy sản và tàu dịch vụ cũng cần được đăng ký đầy đủ, nhằm loại bỏ tình trạng tàu cá không đánh dấu, không biển số hoạt động tại các địa phương.

Đối với những tàu không có nhu cầu đăng ký, đăng kiểm, hoặc không đủ điều kiện hoạt động sau ngày 31/12/2024, sẽ bị giải bản theo quy định tại Thông tư 06/2024/TT-BNNPTNT. Nhà nước cũng ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề cho các chủ tàu đang sử dụng nghề cấm, nhằm đảm bảo sinh kế và thu nhập cho người dân.

Công tác đăng ký, sang tên, chuyển nhượng tàu cá cũng được siết chặt. Những trường hợp mua bán tàu không thực hiện đầy đủ quy trình pháp lý, không sang tên đổi chủ, sẽ không được phép hoạt động khai thác. Các cơ sở công chứng vi phạm quy định về chứng thực hợp đồng mua bán, chuyển nhượng tàu cá sẽ bị xử lý nghiêm theo Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Về kiểm soát hoạt động khai thác, các cơ quan chức năng được giao nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm tàu cá vi phạm tại cảng cá. Lực lượng chuyên môn sẽ giám sát tàu rời và cập cảng, sản lượng bốc dỡ, và thực hiện hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT). Danh sách các cơ sở thu mua thủy sản cũng được lập và quản lý, chỉ cho phép mua sản phẩm từ tàu đã bốc dỡ tại cảng theo đúng quy định tại Nghị định 38/2024/NĐ-CP.

Với sản phẩm thủy sản nhập khẩu, Việt Nam thực hiện nghiêm Hiệp định các biện pháp quốc gia có cảng (PSMA). Nguồn lực được bố trí để xác minh thông tin tàu và sản phẩm nhập khẩu, thiết lập kênh liên hệ với các tổ chức nghề cá quốc tế. Công tác kiểm tra, giám sát tại cảng biển, nhà máy chế biến, xuất khẩu được tổ chức bài bản. Việc kiểm soát thủy sản nhập khẩu bằng tàu container cũng được tăng cường, với cơ chế phối hợp liên ngành và nguồn lực đầy đủ. Đồng thời, kế hoạch kiểm soát cá ngừ vây ngực dài được ban hành và triển khai quyết liệt.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.