Tại buổi họp báo diễn ra chiều ngày 4/5/2025, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, bà Nguyễn Phương Thủy, đã cung cấp thông tin chi tiết về chương trình nghị sự dự kiến của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV. Các nội dung then chốt bao gồm việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013, tháo gỡ các nút thắt thể chế, xem xét vấn đề sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, và khả năng rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV cùng HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Trọng tâm của Kỳ họp thứ 9 là việc Quốc hội sẽ thẩm định và quyết nghị về việc sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Hiến pháp năm 2013, một nhiệm vụ mang tính chiến lược với khối lượng công việc đáng kể.

Theo bà Thủy, chủ trương nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp 2013, nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc tái cấu trúc và tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, đã được Bộ Chính trị đề xuất tại Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025. Đảng ủy Quốc hội, phối hợp chặt chẽ với Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc và các cơ quan liên quan, đã khẩn trương nghiên cứu và đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung.

Bà Thủy nhận định rằng, mặc dù thời gian dự kiến dành cho việc lấy ý kiến nhân dân trong lần sửa đổi này ngắn hơn so với các lần trước, phạm vi sửa đổi hẹp, chỉ liên quan đến 8/120 điều của Hiến pháp. Hơn nữa, các định hướng sửa đổi đã được truyền thông rộng rãi và nhận được sự đồng thuận từ dư luận xã hội, do đó thời gian lấy ý kiến là phù hợp.

Kết quả nghiên cứu đã được báo cáo lên Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW, thống nhất chủ trương sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã trình các Tờ trình lên đại biểu Quốc hội và sẽ báo cáo chính thức tại phiên khai mạc ngày 5/5 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013, đồng thời đề xuất thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp.

Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung vào các nội dung liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và các quy định tại Chương 9 của Hiến pháp về phân chia đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương các cấp. Do phạm vi nghiên cứu sửa đổi không lớn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

Ngay tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Ủy ban này sẽ xây dựng dự thảo Nghị quyết và tổ chức lấy ý kiến nhân dân, các cấp, các ngành.

Để đáp ứng yêu cầu tiến độ khẩn trương, việc lấy ý kiến nhân dân dự kiến sẽ được tiến hành từ ngày 06/5 đến 05/6/2025. Ủy ban sửa đổi, bổ sung Hiến pháp sẽ tổng hợp ý kiến và báo cáo Quốc hội trước ngày 26/6, làm cơ sở cho việc thông qua các luật liên quan đến tổ chức bộ máy và chính quyền địa phương 02 cấp.

Chính phủ đề xuất, ngoài các hình thức lấy ý kiến truyền thống, có thể áp dụng hình thức tham gia thông qua ứng dụng điện tử VNeID, tạo điều kiện cho nhiều công dân thể hiện ý kiến trực tiếp và rút ngắn thời gian tập hợp, tổng hợp ý kiến.

Về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, Bộ Chính trị đã có kết luận và Ban Tổ chức Trung ương đã có hướng dẫn về việc không bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch tỉnh, thành sau sáp nhập mà thay vào đó là chỉ định, bổ nhiệm.

Bà Thủy giải thích rằng, tại Kết luận số 150-KL/TW ngày 14/4/2025, Bộ Chính trị đã yêu cầu thực hiện chỉ định, bổ nhiệm nhân sự đảm nhiệm các chức danh lãnh đạo HĐND, UBND ở các đơn vị hình thành sau sắp xếp, đồng thời có thể chỉ định nhân sự không phải đại biểu HĐND để giữ chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh/xã.

Lý do là do tính chất đặc biệt của việc sắp xếp đơn vị hành chính lần này, kết hợp thực hiện chủ trương không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện. Việc Bộ Chính trị chỉ đạo chỉ định, bổ nhiệm là cần thiết để bố trí, sắp xếp cán bộ, khai thác tối đa nguồn nhân lực và đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Tuy nhiên, công tác lựa chọn nhân sự vẫn phải được tiến hành chặt chẽ theo quy định của Đảng. Cơ chế này chỉ thực hiện trong năm 2025, còn những năm sau sẽ thực hiện bầu nhân sự bình thường theo đúng quy định hiện hành. Việc này sẽ được ghi nhận trong Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013 tại quy định chuyển tiếp.

Tại phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc sửa Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân, xem xét rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, cũng như Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội là đáp ứng tình hình thực tiễn, đã được nghiên cứu, chuẩn bị từ trước. Thời gian từ khi kết thúc Đại hội Đảng đến khi hoàn thành bầu cử là khá dài, gây bất cập cho công tác kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ và làm chậm quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, nhất trí với việc trình Quốc hội quyết định rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và nhiệm kỳ đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 khoảng 03 tháng để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp khóa tới có thể được tiến hành gần nhất có thể so với thời điểm kết thúc Đại hội Đảng toàn quốc.

Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân sẽ được sửa đổi theo hướng đơn giản hoá một số bước, rút ngắn thời gian thực hiện, đồng thời vẫn phải đảm bảo quyền bầu cử và ứng cử của công dân.

Bộ Chính trị vừa có Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ cơ bản tháo gỡ những điểm nghẽn do quy định pháp luật gây ra.

Nghị quyết số 66-NQ/TW có nhiều nội dung quan trọng gắn với hoạt động của Quốc hội. Nghị quyết yêu cầu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành tháo gỡ điểm nghẽn do quy định của pháp luật; đến năm 2027 hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung ban hành mới văn bản pháp luật, bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy nhà nước theo mô hình chính quyền 3 cấp; đến năm 2028 hoàn thiện hệ thống pháp pháp luật về đầu tư kinh doanh doanh, góp phần đưa môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn dầu ASEAN.

Chính phủ và Quốc hội đều nhận thức rõ về tình trạng quy định pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu đồng bộ. Chính phủ đã rà soát, tổng kết và báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các điểm nghẽn, vướng mắc, đồng thời đề xuất giải pháp tháo gỡ. Quốc hội đã có định hướng và lộ trình cụ thể để tháo gỡ thông qua việc sửa đổi, bổ sung các luật liên quan.

Tinh thần này tiếp tục được phát huy tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, để tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế. Việc tháo gỡ các điểm nghẽn là một quá trình liên tục, có trọng tâm, trọng điểm, gắn với yêu cầu thực tiễn và phù hợp với chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ xem xét sửa đổi, bổ sung, thông qua 34 dự án luật, 11 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật, cho ý kiến với 06 dự án luật khác. Các dự án luật này sẽ tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc, điểm nghẽn về thể chế trong lĩnh vực đầu tư, sản xuất, kinh doanh; tạo nhiều cơ chế thông thoáng, thuận lợi cho việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng như tiếp tục thực hiện cắt giảm thủ tục hành chính, xử lý các vấn đề vướng mắc phát sinh trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.

Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội sẽ có kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết 66. Việc cải tiến, đổi mới công tác xây dựng pháp luật luôn được Quốc hội quan tâm, thực hiện thường xuyên, liên tục. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) đã được thông qua, tạo điều kiện cần thiết để Quốc hội hoàn thành khối lượng công việc lập pháp đồ sộ của Kỳ họp thứ 9 cũng như phấn đấu hoàn thành các mục tiêu đã được xác định trong Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.