Tại Trung Quốc, làn sóng thu hẹp sản xuất và tạm ngừng hoạt động lan rộng trong bối cảnh áp thuế quan bổ sung lên tới 145% từ Hoa Kỳ, giáng đòn mạnh vào hoạt động xuất khẩu. Tình trạng này thúc đẩy các nhà sản xuất cắt giảm lực lượng lao động, gây lo ngại sâu sắc về sự suy giảm đáng kể trong tốc độ tăng trưởng kinh tế, đặc biệt khi thị trường lao động ảm đạm có nguy cơ làm suy yếu tiêu dùng cá nhân, một trụ cột tăng trưởng mà chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy để bù đắp cho sự sụt giảm xuất khẩu.

ẢNH HƯỞNG LÊN ĐẾN 16 TRIỆU VIỆC LÀM

Ông Rene De Jong, chủ sở hữu Resysta AV, một công ty chuyên về đồ nội thất, cho biết hoạt động xuất khẩu từ nhà máy tại Phật Sơn sang thị trường Mỹ đã đình trệ kể từ ngày 2 tháng 4, thời điểm chính quyền Tổng thống Trump áp thuế đối ứng lên hàng loạt đối tác thương mại, trong đó có Trung Quốc. “Các đơn hàng chưa được vận chuyển đều chịu tổn thất. Nhà máy đã ngừng sản xuất,” ông De Jong cho biết. Trước đây, Resysta AV thường xuyên xuất khẩu khoảng 100 container sang Mỹ vào mùa cao điểm. Hiện tại, công ty buộc phải cắt giảm 30% lực lượng lao động. “Tôi buộc phải cho họ nghỉ việc. Tôi không thể giữ họ khi không còn việc làm,” ông De Jong chia sẻ.

Theo ước tính của các nhà kinh tế tại Goldman Sachs, việc áp thuế quan cao và bãi bỏ cơ chế miễn thuế cho các lô hàng giá trị thấp có thể khiến 16 triệu người lao động Trung Quốc mất việc làm. Các lĩnh vực sản xuất thiết bị truyền thông, hàng may mặc và hóa chất được dự báo sẽ chịu tác động nặng nề nhất.

Trong khi đó, các nhà kinh tế Nomura ước tính khoảng 9 triệu việc làm trong lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc chịu tác động trực tiếp từ sự sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ. Bà Wang Dan, Giám đốc phụ trách Trung Quốc tại Eurasia Group, nhận định với Nikkei Asia: “Cuộc chiến thương mại đang diễn ra sẽ gây tổn hại kinh tế cho Trung Quốc lớn hơn nhiều so với Mỹ. Lợi nhuận của các doanh nghiệp sẽ bị đóng băng, đồng thời nguy cơ sa thải hàng loạt ngày càng tăng.”

Theo số liệu chính thức, tỷ lệ thất nghiệp tại Trung Quốc trong tháng 3 là 5,2%, giảm nhẹ so với mức 5,3% của tháng trước. Tuy nhiên, bà Wang dự báo tỷ lệ này sẽ tăng lên ít nhất 5,6% từ quý 3 năm nay, khi áp lực lên các doanh nghiệp gia tăng. Bà Wang cũng lưu ý rằng số liệu chính thức có thể không phản ánh đầy đủ mức độ ảnh hưởng đến thị trường lao động, do nhiều người lao động chấp nhận mức lương thấp hơn hoặc làm việc bán thời gian để tránh bị sa thải.

NHÀ MÁY KHÔNG THỂ DUY TRÌ HOẠT ĐỘNG

Một tín hiệu sớm về tác động của cuộc chiến thương mại là số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới trong tháng 4 đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 12/2022, thời điểm các biện pháp phong tỏa phòng dịch COVID-19 tàn phá các nhà máy. Việc hủy đơn hàng buộc các nhà sản xuất phải hành động để giảm thiểu thiệt hại.

Theo một tài liệu nội bộ mà Nikkei Asia tiếp cận được, Huzhou Ruimei Precision Metal tại Chiết Giang thông báo sẽ trả lương tối thiểu cho nhân viên trong vòng một tháng kể từ ngày 16 tháng 4 do “những thay đổi về điều kiện thị trường và đơn hàng giảm”.

Trong một thông báo lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, công ty may mặc Jiangsu Hongpeng Clothing ở tỉnh Giang Tô đã cho công nhân nghỉ việc tạm thời trong hai tháng kể từ ngày 20 tháng 4 do “các yếu tố bên ngoài như thuế quan của Mỹ tăng và việc một số khách hàng tạm dừng đơn hàng đã đặt”.

Ông Li Peng, Tổng thư ký Hiệp hội giày dép châu Á (AFA), cho biết nhiều nhà sản xuất giày dép Trung Quốc đã cho nhân viên nghỉ việc hoặc giảm lương xuống mức tối thiểu trong vài tuần qua. “Hầu hết các nhà sản xuất giày dép Trung Quốc có biên lợi nhuận chỉ khoảng 5-8%. Khi thuế quan vượt quá 20%, các công ty này không thể duy trì hoạt động,” ông Li cho biết.

Gần đây, xuất hiện một số tín hiệu cho thấy Mỹ và Trung Quốc đang hướng tới đàm phán thương mại. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài NBC ngày 4 tháng 5, ông Trump cho biết sẽ cân nhắc việc giảm thuế quan đối với hàng hóa từ Trung Quốc “vào một thời điểm nào đó” vì mức thuế hiện tại khiến việc giao thương giữa hai nước trở nên bất khả thi.

Trước đó, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này đang cân nhắc đàm phán với Mỹ sau khi Washington “bày tỏ sẵn sàng đàm phán”. Tuy nhiên, cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẽ không rút lại các biện pháp trả đũa nhằm vào Mỹ, bao gồm thuế quan bổ sung 125% đối với hàng hóa Mỹ và siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.

GẦN NHƯ “BẤT KHẢ THI” KHI SẢN XUẤT Ở TRUNG QUỐC ĐỂ XUẤT KHẨU SANG MỸ

Nhiều nhà kinh tế và nhà sản xuất vẫn dự báo mối quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ chịu tổn thương nặng nề do xung đột thuế quan. Bà Wang của Eurasia Group dự đoán các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc sẽ công bố một loạt biện pháp kích thích kinh tế mới với quy mô khoảng 2 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 275 tỷ USD) trong những tháng tới. Tuy nhiên, bà cho rằng tăng trưởng kinh tế năm nay của nước này sẽ giảm xuống còn 4%, thấp hơn so với mức mục tiêu khoảng 5% của Bắc Kinh.

Tháng trước, các nhà kinh tế tại UBS đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay của Trung Quốc xuống còn 3,4%, trong khi mức dự báo của JP Morgan là 4,4%.

Ngay cả khi nhiều nhà sản xuất Trung Quốc đã mở rộng hoạt động sản xuất sang khu vực Đông Nam Á kể từ cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ trước của ông Trump, cú sốc lần này có thể đẩy nhiều doanh nghiệp vào tình thế khó khăn.

“Các khách hàng Mỹ yêu cầu chúng tôi phải nhanh chóng chuyển nguyên vật liệu sản xuất sang nhà máy ở Campuchia bất kể chi phí là bao nhiêu,” bà Katherine Yan, Giám đốc bán hàng của Maydiang Leather Goods, công ty chuyên gia công giày dép và túi xách cho các thương hiệu như Calvin Klein và Rockport, ở tỉnh Giang Tô, cho biết. Tuy nhiên, theo bà, việc này không hề đơn giản, một phần bởi những hạn chế và công suất ở nhà máy tại Campuchia.

Bà Yan dự báo lượng hàng xuất khẩu của công ty sẽ giảm 50% từ tháng 7 tới - giai đoạn cao điểm khi các công ty bán lẻ tăng nhập hàng để chuẩn bị cho Giáng sinh. Hàng hóa từ Campuchia nhập khẩu vào Mỹ chịu thuế đối ứng 49%, thuộc nhóm cao nhất.

Trong bối cảnh này, bên cạnh việc tăng sản lượng tại Campuchia, Maydiang dự kiến sẽ giảm chi phí bằng cách sa thải khoảng 30% trong tổng số gần 1.800 công nhân tại các nhà máy ở Trung Quốc.

“Với thuế quan tại Mỹ cao như vậy, việc sản xuất ở Trung Quốc để xuất khẩu sang Mỹ gần như bất khả thi,” bà Yan nhận xét.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.