Dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền Địa phương (sửa đổi) trình Quốc hội:

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày Tờ trình tóm tắt của Chính phủ về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhấn mạnh mục tiêu then chốt là thể chế hóa các chỉ thị chiến lược từ Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, hướng tới mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã).

Trọng tâm sửa đổi bao gồm việc phân định rõ ràng thẩm quyền giữa hai cấp chính quyền, tinh giản bộ máy hành chính, đảm bảo tính thống nhất, hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính công từ trung ương đến cơ sở. Luật sửa đổi cũng đặt mục tiêu xây dựng một chính quyền gần dân, sát dân, và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của cộng đồng địa phương.

Chính phủ chủ trương tiếp tục đẩy mạnh phân quyền và phân cấp giữa các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương, đồng thời trao quyền tự chủ lớn hơn cho chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã, theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Mục tiêu là khai thác tối đa tiềm năng và nguồn lực địa phương để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Dự thảo Luật tập trung giải quyết bốn nhóm vấn đề chính:

1. Sửa đổi các quy định liên quan đến việc phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp.
2. Sửa đổi các quy định nhằm tăng cường phân quyền, phân cấp, ủy quyền và xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã.
3. Sửa đổi, bổ sung các quy định về cơ cấu tổ chức của chính quyền địa phương.
4. Xác định hiệu lực thi hành và giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến quá trình chuyển đổi từ mô hình chính quyền ba cấp sang hai cấp.

Theo đó, cấu trúc đơn vị hành chính được điều chỉnh như sau:

1. Cấp tỉnh: bao gồm tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương.
2. Cấp xã: bao gồm xã, phường và đặc khu hành chính (tại các hải đảo).
3. Đối với các đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt, cơ chế thành lập và quản lý sẽ tiếp tục tuân thủ quy định hiện hành, do Quốc hội quyết định.

Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều được tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) để đảm bảo tính liên tục và thống nhất của bộ máy chính quyền từ trung ương đến cấp cơ sở.

Dự thảo Luật bổ sung các quy định nhằm tăng cường phân quyền từ trung ương cho chính quyền địa phương cấp tỉnh, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như ban hành cơ chế, chính sách, quy hoạch, tài chính, ngân sách và đầu tư.

Chính quyền địa phương cấp xã sẽ thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn hiện hành của chính quyền cấp huyện và cấp xã. Đồng thời, được trao quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và phạm vi quản lý của mình.

Về tổ chức chính quyền địa phương, Luật sửa đổi cơ bản giữ nguyên cấu trúc hiện tại đối với cấp tỉnh, chỉ điều chỉnh số lượng đại biểu HĐND cấp tỉnh phù hợp với việc sáp nhập các đơn vị hành chính. Đối với cấp xã, Luật quy định cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND, bao gồm việc thành lập hai Ban của HĐND (Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội) và cho phép UBND cấp xã thành lập các cơ quan chuyên môn hoặc bố trí công chức chuyên môn để quản lý các lĩnh vực phù hợp với quy mô của đơn vị hành chính.

Luật dự kiến có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025.

Báo cáo Thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp:

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp ủng hộ việc sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành và tán thành việc xây dựng dự án Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đánh giá cao tính phù hợp của dự thảo Luật với chủ trương, đường lối của Đảng và các nội dung đang được dự kiến sửa đổi, bổ sung trong Hiến pháp năm 2013, cụ thể hóa các yêu cầu, định hướng về thực hiện mô hình địa phương 02 cấp.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh lý, nghiên cứu, quy định cụ thể hơn về các trường hợp UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã để tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp tỉnh trong việc bảo đảm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề xuất cơ chế phân công, ủy quyền linh hoạt hơn để UBND cấp xã có thể giao cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, thậm chí là cả công chức thuộc UBND cấp mình thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn.

Ngoài ra, Ủy ban Pháp luật cũng yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát quy định chuyển tiếp và các quy định khác có liên quan để bao quát hết các trường hợp cần chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn, công việc của chính quyền cấp huyện khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.