Tiếp tục chương trình làm việc, ngày 8/5, Quốc hội đã lắng nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), đồng thời tiến hành thảo luận chi tiết về các điều khoản quan trọng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận nhiều ý kiến từ đại biểu Quốc hội nhấn mạnh sự cần thiết rà soát và thể chế hóa các chủ trương của Đảng, đặc biệt liên quan đến lộ trình hạn chế sử dụng hóa chất độc hại gây ô nhiễm nguồn nước, thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi năng lượng công bằng. Các Nghị quyết số 57-NQ/TW và 18-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, và về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cũng được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình sửa đổi luật.

Về Áp Dụng Nguyên Tắc Hóa Học Xanh:

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao việc dự thảo Luật đã có những quy định bước đầu nhằm thể chế hóa chủ trương “Xây dựng và triển khai lộ trình cấm sử dụng các loại hoá chất độc hại gây ô nhiễm nguồn nước” tại Kết luận số 36-KL/TW. Các quy định này bao gồm quản lý hoạt động hóa chất và quy định khoảng cách an toàn từ khu vực sản xuất, tồn trữ hóa chất đến khu vực khai thác nguồn nước sinh hoạt (Điều 37), nhằm giảm thiểu rủi ro ô nhiễm nguồn nước. Dự thảo Luật cũng đã thể hiện định hướng “đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng công bằng” thông qua việc áp dụng nguyên tắc hóa học xanh trong thiết kế và lựa chọn công nghệ, thiết bị (điểm d khoản 2 Điều 7).

Điều 7 của dự thảo Luật quy định rõ nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án hóa chất trong việc áp dụng các nguyên tắc hóa học xanh, đồng thời yêu cầu việc này phải được thể hiện trong báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc các tài liệu tương đương. Chính phủ sẽ ban hành bộ nguyên tắc hóa học xanh cụ thể để làm cơ sở cho việc áp dụng trong thiết kế, quy trình sản xuất, sử dụng và thải bỏ hóa chất, hướng tới giảm thiểu hoặc loại bỏ các hóa chất nguy hiểm. Khoản 5 Điều 7 được bổ sung, giao Chính phủ quy định chi tiết về dự án hóa chất (bao gồm cả áp dụng nguyên tắc hóa học xanh), và loại bỏ quy định giao cho Bộ Công Thương quy định về bộ nguyên tắc hóa học xanh (khoản 19 Điều 2). Dự kiến, Nghị định hướng dẫn thi hành Luật sẽ quy định theo hướng chỉ yêu cầu dự án áp dụng tối thiểu 01 nguyên tắc hóa học xanh.

Để cụ thể hóa Nghị quyết số 29-NQ/TW, dự thảo Luật xác định các lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm, bao gồm hóa chất cơ bản, sản phẩm hóa dầu, hóa dược, phân bón, dự án đầu tư khu công nghiệp chuyên ngành hóa chất, tổ hợp hóa chất, nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn (Điều 8).

Cơ quan chủ trì soạn thảo đã tổ chức nhiều hội thảo, tham vấn ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học và các đối tượng chịu tác động để hoàn thiện dự thảo Luật. Các điểm nghẽn trong phát triển công nghiệp hóa chất và quản lý hóa chất đã được tổng hợp và đề xuất giải pháp tháo gỡ, bao gồm quản lý hóa chất trong toàn bộ vòng đời và quản lý hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa.

Chương VI của dự thảo Luật quy định về an toàn hóa chất, bao gồm các yêu cầu về cơ sở vật chất, kỹ thuật để đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất, kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, khoảng cách an toàn và huấn luyện an toàn hóa chất. Chương VII quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động hóa chất trong việc bảo vệ môi trường và an toàn cộng đồng.

Về Xây Dựng Kế Hoạch Phòng Ngừa, Ứng Phó Sự Cố Hóa Chất:

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, đánh giá lại căn cứ, tính khả thi của quy định về Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, đảm bảo tính thống nhất với Luật Phòng thủ dân sự, Luật Bảo vệ môi trường, Luật An toàn vệ sinh lao động, và rà soát Luật Bảo vệ môi trường để tích hợp kế hoạch ứng phó sự cố hóa chất và ứng phó sự cố môi trường.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc xây dựng, thẩm định Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất theo Luật Hóa chất năm 2007 đã góp phần tăng cường năng lực ứng phó sự cố hóa chất, hạn chế nguy cơ và giảm thiểu hậu quả của các sự cố hóa chất. Các quy định của dự thảo luật đã được rà soát, đảm bảo tính thống nhất với các luật liên quan.

Về phương án lồng ghép, tích hợp Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất và Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc này có thể gặp khó khăn do sự khác biệt giữa hai kế hoạch. Theo pháp luật về bảo vệ môi trường, tất cả chủ đầu tư dự án, tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất đều có trách nhiệm xây dựng Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Trong khi đó, theo dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), chỉ chủ đầu tư dự án, tổ chức, cá nhân hoạt động tồn trữ hóa chất nguy hiểm vượt ngưỡng mới phải xây dựng Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Phạm vi của kế hoạch ứng phó sự cố môi trường cũng rộng hơn so với kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Sự cố môi trường có thể xảy ra mà không bắt nguồn từ sự cố hóa chất.

Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất đòi hỏi các biện pháp kỹ thuật, chuyên môn sâu về hóa học, kỹ thuật hóa chất, quản lý chất thải nguy hại và bảo vệ an toàn lao động. Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường đòi hỏi kiến thức, kỹ năng không chỉ liên quan đến hóa chất mà còn trong các lĩnh vực khác như khôi phục hệ sinh thái, xử lý ô nhiễm môi trường, và phân tích tác động lâu dài đối với môi trường. Việc tích hợp có thể dẫn đến không đáp ứng được yêu cầu chi tiết, chuyên môn sâu của từng kế hoạch.

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật, theo thông tin từ ông Lê Quang Huy.

Để bảo đảm không chồng chéo với khái niệm “dược” là thuốc và nguyên liệu làm thuốc, khoản 10 Điều 2 dự thảo Luật đã chỉnh lý như sau: “Sản phẩm hóa dược là hóa chất được sử dụng làm nguyên liệu làm thuốc và nguyên liệu làm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, được tạo ra từ quá trình hóa học, quá trình chiết xuất hợp chất thiên nhiên, quá trình công nghệ sinh học”. Theo quy định tại khoản 3 Điều 8, dự án về sản phẩm hóa dược sẽ là đối tượng được hưởng ưu đãi và hỗ trợ đặc biệt.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.