Chuyến công du sắp tới diễn ra trong bối cảnh địa chính trị Trung Đông diễn biến phức tạp. Các nghị trình dự kiến trong chuyến thăm của ông Trump bao gồm đàm phán lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza, các vấn đề thương mại song phương, chính sách dầu mỏ, các thỏa thuận đầu tư tiềm năng, và hoạch định chính sách mới của Hoa Kỳ trong lĩnh vực xuất khẩu bán dẫn tiên tiến và chương trình hạt nhân.

Bà Monica Malik, Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Ngân hàng Thương mại Abu Dhabi (ADCB), nhận định với CNBC ngày 9/5 rằng, “Chúng ta có thể kỳ vọng vào một loạt thông báo đáng chú ý. Phạm vi các lĩnh vực thảo luận trong chuyến thăm sẽ rất rộng”. Bà Malik dự đoán về khả năng ông Trump sẽ bãi bỏ các mức thuế quan áp lên nhôm và thép nhập khẩu từ các quốc gia vùng Vịnh, một động thái có lợi cho các nước xuất khẩu kim loại này sang thị trường Mỹ.

Lịch sử cho thấy ông Trump có mối quan hệ ngoại giao nồng ấm với các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh, đặc biệt là UAE và Saudi Arabia. Chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống trước đây của ông là đến Saudi Arabia, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của Riyadh đối với Washington. Saudi Arabia đóng vai trò then chốt trong các cuộc đàm phán do Hoa Kỳ làm trung gian nhằm giải quyết cuộc xung đột Nga-Ukraine. Qatar cũng giữ vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán giữa Israel (một đồng minh của Hoa Kỳ) và Hamas về lệnh ngừng bắn và việc trả tự do cho các con tin tại Dải Gaza.

Sự kiện này thu hút sự tham gia của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu từ Phố Wall và Thung lũng Silicon, dự kiến sẽ có mặt tại Diễn đàn Đầu tư Saudi Arabia-Mỹ tại Riyadh vào ngày 13/5. Các CEO tiêu biểu bao gồm ông Larry Fink của BlackRock, ông Alex Karp của Palantir, cùng với đại diện cấp cao từ Citigroup, IBM, Qualcomm, Alphabet, và Franklin Templeton. Ông David Sacks, Cố vấn Chính sách về Tiền ảo và Trí tuệ Nhân tạo (AI) của Nhà Trắng, cũng sẽ tham dự sự kiện.

Bà Malik dự báo: “Chúng tôi cũng kỳ vọng sẽ có nhiều giao dịch đầu tư được công bố. UAE gần đây đã công bố nhiều khoản đầu tư vào các lĩnh vực như AI, năng lượng và nhôm tại Hoa Kỳ, và chúng tôi cũng cho rằng các doanh nghiệp Mỹ sẽ tăng cường đầu tư vào các quốc gia Trung Đông.”

Saudi Arabia và UAE đang tích cực đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI, nhằm mục tiêu trở thành trung tâm AI toàn cầu. Các nhà phân tích cho rằng với định hướng này, các doanh nghiệp của hai quốc gia này sẽ tìm cách tiếp cận các sản phẩm bán dẫn xuất khẩu của Mỹ, vốn bị hạn chế bởi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu vì lý do an ninh quốc gia.

Chính quyền Trump gần đây đã công bố kế hoạch chấm dứt quy định kiểm soát AI, được biết đến là “luật phổ biến AI” của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Quy định này áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt đối với các chip AI tiên tiến, ngay cả đối với các quốc gia thân thiện với Hoa Kỳ. Theo phát ngôn viên Bộ Thương mại Hoa Kỳ, quy định này sẽ sớm được thay thế bằng “một quy tắc đơn giản hơn nhiều, nhằm khai phóng sự đổi mới và đảm bảo vị thế dẫn đầu của Hoa Kỳ trong lĩnh vực AI”.

Gần đây, công ty AI G42 có trụ sở tại UAE đã tuân thủ các quy định của Hoa Kỳ bằng cách thoái vốn khỏi các công ty Trung Quốc và hợp tác với Microsoft. Năm ngoái, Microsoft đã đầu tư 1,5 tỷ đô la Mỹ vào G42.

Chính quyền Trump cũng chủ động tham gia vào các cuộc đàm phán với Iran về chương trình hạt nhân của nước này, với sự ủng hộ của UAE và Saudi Arabia. Saudi Arabia mong muốn phát triển chương trình hạt nhân và đã yêu cầu sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ. Bất kỳ sự hỗ trợ nào từ Hoa Kỳ cho chương trình hạt nhân của Saudi Arabia trước đây đều phụ thuộc vào việc Riyadh bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Israel. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng điều này có thể thay đổi sau chuyến công du sắp tới của ông Trump.

Trong chuyến thăm Saudi Arabia vào tháng trước, Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Chris Wright cho biết hai bên đang tiến tới một thỏa thuận hạt nhân dân sự, nhưng những diễn biến tiếp theo sẽ do đích thân ông Trump công bố.

Một chủ đề lớn khác trong chuyến công du của ông Trump là tương lai của Dải Gaza. Ông Trump trước đó đã cam kết chấm dứt chiến sự tại khu vực này và đề xuất một ý tưởng gây tranh cãi là Hoa Kỳ tiếp quản Dải Gaza. Việc Tổng thống Mỹ mô tả khu vực này là “một bất động sản quan trọng” đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo Ả Rập.

Washington tiếp tục thúc đẩy các thỏa thuận ngừng bắn, gần nhất là lệnh ngừng bắn trong 21 ngày và việc thả một số con tin.

Ông Greg Branch, người sáng lập công ty Branch Global Capital Advisors có trụ sở tại UAE, nhận xét với CNBC: “Chúng ta vẫn chưa nghe được một kế hoạch toàn diện nào từ thế giới Ả Rập. Nếu chúng ta muốn thấy một phản ứng nào đó do phía Ả Rập dẫn dắt, thì có lẽ điều đó sẽ diễn ra bây giờ hoặc không bao giờ. Tôi cho rằng việc này sẽ được xử lý khéo léo phía sau hậu trường.”

Ông Branch nhận định một chủ đề quan trọng khác có thể được thảo luận là việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Syria dưới chính quyền mới của quốc gia này. Giá dầu cũng được dự báo là một chủ đề trọng tâm. Ông Trump thường xuyên thúc giục các thành viên OPEC do Saudi Arabia dẫn đầu bơm nhiều dầu hơn để hạ giá cho người tiêu dùng Mỹ. Mặc dù Saudi Arabia đang thực hiện chính sách này, nhưng điều này có thể thay đổi nếu giá dầu giảm quá sâu, ảnh hưởng đến doanh thu của quốc gia.

Vào tháng 11 năm ngoái, Saudi Arabia cam kết đầu tư 600 tỷ đô la Mỹ vào Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ này của ông Trump. Tuy nhiên, kế hoạch đầy tham vọng Vision 2030 của Riyadh cũng đang tiêu tốn một khoản tiền khổng lồ từ ngân sách. Do đó, giá dầu giảm cộng với các dự án chi tiêu công lớn đang làm gia tăng thâm hụt ngân sách của Riyadh.

Bà Malik của ADCB kết luận: “Với giá dầu hiện tại, Saudi Arabia có khả năng sẽ yêu cầu Hoa Kỳ hỗ trợ tài chính để thúc đẩy tiến độ kế hoạch đầu tư vào Hoa Kỳ.”

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.