Trung Quốc Tạm Đình Chỉ Hạn Chế Xuất Khẩu Đất Hiếm, Nới Lỏng Rào Cản Thương Mại Cho Thực Thể Hoa Kỳ

Bắc Kinh, ngày 14 tháng 5 – Chính phủ Trung Quốc tuyên bố tạm đình chỉ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với đất hiếm và một số mặt hàng lưỡng dụng, cùng công nghệ liên quan đến lĩnh vực quốc phòng, áp dụng cho 28 thực thể của Hoa Kỳ. Quyết định này được đưa ra sau các cuộc đàm phán cấp cao tại Thụy Sỹ và được xem là một phần của thỏa thuận “đình chiến thương mại” giữa hai cường quốc kinh tế.

Theo thông báo chính thức từ Bộ Thương mại Trung Quốc (MOFCOM), việc tạm đình chỉ các hạn chế xuất khẩu có hiệu lực từ ngày 14 tháng 5 và kéo dài trong 90 ngày. Trước đó, ngày 4 tháng 4, Bắc Kinh đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu 7 loại đất hiếm quan trọng đối với 16 thực thể của Mỹ, động thái diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump công bố các biện pháp thuế quan trả đũa nhằm vào các đối tác thương mại, trong đó có Trung Quốc. Đến ngày 9 tháng 4, danh sách đen này đã được mở rộng thêm 12 thực thể.

Danh mục 7 loại đất hiếm bị hạn chế xuất khẩu bao gồm samari (Sm), gadolinium (Gd), terbi (Tb), dysprosi (Dy), luteti (Lu), scandi (Sc) và ytri (Y), tất cả đều là những nguyên tố then chốt trong sản xuất chất bán dẫn, xe điện (EV), hệ thống tên lửa dẫn đường và công nghệ hàng không vũ trụ.

“Các doanh nghiệp xuất khẩu đất hiếm và hàng hóa có ứng dụng quân sự của Trung Quốc được phép nộp đơn xin giấy phép xuất khẩu lên Bộ Thương mại trong vòng 90 ngày tới,” theo trích dẫn từ thông báo của MOFCOM do Bloomberg News đưa tin.

Trong một diễn biến song song, Bộ Thương mại Trung Quốc cũng tuyên bố tạm đình chỉ lệnh cấm đối với các doanh nghiệp trong nước giao thương và đầu tư với 17 công ty của Mỹ. Các biện pháp hạn chế này, cùng với lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm, được Bắc Kinh thực hiện như một đòn đáp trả các biện pháp thuế quan mà chính quyền Tổng thống Trump áp dụng lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trước khi thỏa thuận “đình chiến” được thiết lập, chính quyền Tổng thống Trump đã áp thuế bổ sung 145% lên hàng hóa Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh áp thuế trả đũa 125% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Hiện tại, ngoài mức thuế đối ứng 10% theo thỏa thuận đình chiến, Mỹ vẫn duy trì mức thuế 20% liên quan đến vấn đề chất gây nghiện fentanyl đã được áp dụng trước đó.

Thỏa thuận tạm thời này được giới phân tích đánh giá là một bước leo thang xuống đáng kể so với dự đoán ban đầu và được Tổng thống Trump mô tả là “một bước tái thiết lập hoàn toàn” quan hệ song phương.

Trung Quốc hiện đang thống trị thị trường đất hiếm toàn cầu, chiếm tới 90% tổng sản lượng. Đối với một số kim loại đất hiếm nặng như dysprosi và terbi, thị phần của nước này thậm chí còn đạt tới 99%. Đây là hai nguyên tố vô cùng quan trọng trong sản xuất công nghệ năng lượng sạch, thiết bị quân sự và các ngành công nghiệp công nghệ cao khác.

Sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu có thể gây ra tác động tiêu cực đáng kể đối với Hoa Kỳ. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), Trung Quốc cung cấp 50% lượng khoáng sản nhập khẩu quan trọng của Mỹ trong năm 2024, bao gồm đất hiếm và các vật liệu chiến lược khác như ytri, antimon, bismuth và asen.

Giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc là một ưu tiên chiến lược của Hoa Kỳ. Ngay trong ngày nhậm chức vào tháng 1, Tổng thống Trump đã công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về năng lượng, viện dẫn giá năng lượng cao và sự phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài là những mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ.

Vào tháng 3, ông đã viện dẫn một điều khoản của Đạo luật Sản xuất Quốc phòng (Defense Production Act) để thúc đẩy hoạt động khai thác khoáng sản quan trọng trong nước và mở đường cho các hỗ trợ liên bang thông qua các khoản vay, ưu đãi thuế và hợp tác đầu tư.

Chính quyền Trump cũng đang tích cực tìm kiếm các nguồn cung đất hiếm thay thế ở nước ngoài, bao gồm trữ lượng đất hiếm ở Greenland và Ukraine, đồng thời đẩy nhanh kế hoạch thăm dò dưới đáy biển sâu ở nhiều vùng biển quốc tế nhằm đảm bảo nguồn cung đất hiếm trong tương lai.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.