
ESG - Tiêu chí sàng lọc đầu tư chủ đạo, định hình dòng vốn vào Việt Nam
Hội nghị Đầu tư ESG Việt Nam 2025 lần thứ ba, được đồng tổ chức bởi Raise Partners và Vietnam Innovators Digest tại TP.HCM, đã tập trung phân tích các chiến lược nhằm khai thác tiềm năng thị trường nội địa và các xu hướng đầu tư mới nổi. Thực hành ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) được xác định là yếu tố then chốt để thu hút dòng vốn FDI và thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu bền vững cho Việt Nam.
Sự Hợp Tác Giữa Chính Phủ, Nhà Đầu Tư và Xã Hội
Ông Văn Lý, Đối tác tại Raise Partners, nhận định rằng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang nắm giữ cơ hội quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Ba yếu tố chính, bao gồm sự thay đổi của thị trường, tính minh bạch của các tiêu chuẩn ESG và các cải cách khu vực tư nhân, chẳng hạn như Nghị quyết 68 của Chính phủ, sẽ tạo ra các cơ hội chuyển đổi đáng kể. Tuy nhiên, để tối ưu hóa hiệu quả của các yếu tố này, sự hợp tác chặt chẽ từ các tổ chức và đối tác quốc tế là điều cần thiết.
Bà Sarah Hooper, Tổng Lãnh sự Australia tại TP.HCM, nhấn mạnh: “Quá trình chuyển đổi toàn cầu hướng tới Net-Zero chỉ có thể đạt được thông qua sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà đầu tư, chính phủ và xã hội dân sự. Australia cam kết hỗ trợ nhiều sáng kiến tại Việt Nam, nhằm thúc đẩy đầu tư khu vực tư nhân song song với các nguồn vốn chính phủ, để đạt được những kết quả có tác động lớn.”
Các nhà đầu tư quốc tế tham gia phiên thảo luận nhận định Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn trong làn sóng dịch chuyển dòng vốn phát triển bền vững. Để tận dụng tối đa cơ hội này và tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn, Việt Nam cần khẩn trương xây dựng một chiến lược phát triển rõ ràng cho thập kỷ tới.
Ông Craig Martin, Chủ tịch Quỹ Dynam Capital, nhấn mạnh rằng ESG sẽ là “bộ lọc không thể thiếu” trong mọi quyết định đầu tư của Quỹ. Từ hơn 1.650 doanh nghiệp niêm yết trên thị trường, Dynam Capital chỉ tập trung theo dõi khoảng 25 công ty có cam kết ESG rõ ràng. Ông Martin khẳng định: “Chúng tôi không tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn mà ưu tiên những doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn, minh bạch và liên tục cải thiện.” Ông dẫn chứng các trường hợp như PNJ và Gemadept đã chủ động thành lập ủy ban ESG, cải thiện báo cáo carbon và tăng cường quan hệ với các nhà đầu tư. Ngược lại, nhiều doanh nghiệp đã bị loại khỏi danh mục đầu tư do thiếu các hành động cụ thể về ESG.
Trong ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), ESG đang định hình lại toàn bộ chuỗi giá trị. Ông Peter Hauggaard, Giám đốc Ecolean Việt Nam, cho biết việc tích hợp các yếu tố ESG từ nguyên liệu đến bao bì và xử lý rác thải là một chiến lược dài hạn, vượt xa các cải tiến kỹ thuật đơn thuần.
“Giờ Là Lúc Doanh Nghiệp Cất Cánh”
Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc xuất khẩu hàng hóa ra thị trường quốc tế, do các quy định ngày càng khắt khe về phát triển bền vững. Bà Mimi Vũ, Đồng sáng lập kiêm Đối tác của Raise Partners, cho rằng: “Đối với doanh nghiệp Việt Nam, việc xây dựng và triển khai chính sách ESG cần phù hợp với định hướng phát triển quốc gia, đồng thời đáp ứng các yêu cầu pháp lý quốc tế về thẩm định. Đây là chìa khóa để tăng trưởng và vươn ra thị trường toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đang tìm cách đa dạng hóa mạng lưới đối tác thương mại.”
Tại Diễn đàn ESG tháng 4, các chuyên gia đã cảnh báo về các quy định mới của EU về phát triển bền vững, đặc biệt là Chỉ thị Báo cáo Phát triển Bền vững Doanh nghiệp (CSRD) và Chỉ thị Thẩm định Phát triển Bền vững (CSDDD), đang tạo áp lực ngày càng lớn lên các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các đơn vị tham gia chuỗi cung ứng châu Âu. Hai chỉ thị này yêu cầu doanh nghiệp đánh giá toàn diện các tác động về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Mặc dù không bắt buộc, các công ty ngoài EU như Việt Nam cần tự nguyện áp dụng các chỉ thị này để duy trì khả năng cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo ông Bảo Nguyễn, người sáng lập Green Transition:Hub, việc tuân thủ các tiêu chuẩn ESG đang trở thành ưu tiên hàng đầu, không chỉ để tránh gián đoạn sản xuất mà còn để bảo vệ quan hệ đối tác lâu dài. Trên thực tế, tính bền vững đã trở thành “mệnh lệnh kinh doanh” toàn cầu. Báo cáo năm 2024 của KPMG cho thấy 250 tập đoàn lớn nhất thế giới đã tích hợp ESG vào hoạt động, trong khi Liên minh Đầu tư Bền vững Toàn cầu (GSIA) cho biết giá trị tài sản bền vững được quản lý đã vượt 30 nghìn tỷ USD vào năm 2022. Một khảo sát của Kearney (2024) cũng cho thấy 92% Giám đốc Tài chính (CFO) đang có kế hoạch tăng đầu tư vào lĩnh vực này.
Ông Bảo Nguyễn nhận định: “Việc tuân thủ chuẩn ESG của EU nói riêng không chỉ giúp doanh nghiệp Việt giữ vững vị thế tại thị trường châu Âu mà còn là bước khởi đầu để mở rộng cơ hội tiếp cận các thị trường toàn cầu khác có yêu cầu tương tự.”
Một thách thức đối với thị trường Việt Nam là ESG hiện vẫn chủ yếu tập trung ở các tập đoàn lớn và quỹ ngoại. Các chuyên gia cho rằng, với hơn 97% doanh nghiệp Việt Nam là vừa và nhỏ (SME), cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ về tiếp cận tài chính xanh, rút gọn các tiêu chí đánh giá ESG, cải cách thuế và đào tạo kỹ năng số để vượt qua các rào cản thực thi. Để đạt được mục tiêu dài hạn này, các chuyên gia đồng thuận rằng Việt Nam cần đầu tư mạnh vào giáo dục, năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng cho lực lượng lao động, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa.
Tuy nhiên, theo bà Mimi Vũ, Nghị quyết 68 – với quy định hỗ trợ và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân triển khai các dự án ESG – là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý cho phát triển bền vững. Bà nhấn mạnh: “Chính phủ đã tạo đường băng, giờ là lúc doanh nghiệp cất cánh.”
Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.