Ngày 19/5, Quốc hội đã tiến hành phiên họp nghe tờ trình và thẩm tra về việc chuyển tiếp áp dụng các cơ chế đặc thù tại một số địa phương sau quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy và mở rộng địa giới hành chính, theo chủ trương đã được Đảng và Nhà nước phê duyệt.

Tác Động Đến Các Địa Phương Áp Dụng Cơ Chế Đặc Thù:

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh Nghị quyết 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã quyết nghị về việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp (tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương và xã/phường/đặc khu trực thuộc tỉnh/thành phố), đồng thời chấm dứt hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện. Theo đó, số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sáp nhập dự kiến là 34. Mục tiêu của việc tổ chức lại chính quyền địa phương là tối ưu hóa hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả hoạt động. Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh được kỳ vọng sẽ phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế so sánh của từng địa phương, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội đồng đều.

Hiện tại, Việt Nam có 10 địa phương (bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ) đang áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù theo các Luật và Nghị quyết riêng của Quốc hội. Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết 60-NQ/TW sẽ tác động trực tiếp đến 6/10 địa phương này, cụ thể là Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Đắk Lắk (liên quan đến TP. Buôn Ma Thuột), TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ.

Theo Bộ trưởng Tài chính, việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và giải thể cấp huyện sẽ dẫn đến những thay đổi đáng kể về ranh giới địa lý, phạm vi quản lý, địa vị pháp lý, quy mô dân số và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Do đó, việc ban hành quy định chuyển tiếp về việc tiếp tục áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù hiện hành là vô cùng cần thiết để đảm bảo tính liên tục và ổn định của pháp luật, cũng như duy trì hoạt động quản lý và phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương này.

Tạo Động Lực Phát Triển Mới Sau Sắp Xếp:

Các cơ chế, chính sách đặc thù được Quốc hội ban hành nhằm tháo gỡ các nút thắt, khai thác tối đa tiềm năng và lợi thế cạnh tranh, tạo động lực tăng trưởng vượt bậc cho địa phương hoặc thí điểm các mô hình, chính sách mới. Chính phủ đã báo cáo Quốc hội sơ kết việc thực hiện các nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù của 8/10 địa phương (Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế), Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ).

Kết quả sơ kết cho thấy các cơ chế, chính sách đặc thù đã phát huy hiệu quả, tạo động lực cho các địa phương phát triển và tận dụng được các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội và lợi thế cạnh tranh. Nhiều dự án đầu tư và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đã được xây dựng, phê duyệt và triển khai dựa trên các cơ chế, chính sách này. Do đó, việc quy định chuyển tiếp vấn đề này sau sắp xếp là rất cần thiết để tiếp tục phát huy các kết quả tích cực và tránh ảnh hưởng tiêu cực đến các kế hoạch, dự án đang triển khai, cũng như môi trường đầu tư kinh doanh.

Việc tổ chức lại đơn vị hành chính 2 cấp không làm mất đi vai trò, vị trí chiến lược và những đặc thù về tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Các địa phương sau sắp xếp sẽ có không gian phát triển mới, phát huy vai trò dẫn dắt vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng, đồng thời tạo ra cơ hội và tiềm năng mới cho phát triển. Do đó, việc chuyển tiếp áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ mở rộng phạm vi áp dụng sang tỉnh, thành phố mới, tạo điều kiện nhân rộng mô hình phát triển thành công và tạo đà cho việc đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên vào năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo.

Việc quy định rõ vấn đề chuyển tiếp áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù trong nghị quyết của Quốc hội sẽ tạo cơ sở pháp lý thống nhất cho quá trình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và tạo động lực mới cho các địa phương, Chính phủ trình Quốc hội xem xét cho phép các địa phương sau sáp nhập (Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ) tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù mà Quốc hội đã cho phép thực hiện trước khi sáp nhập. Đồng thời, cho phép các xã, phường mới tại địa bàn TP. Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù mà Quốc hội đã cho phép thực hiện sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.