Ngày 22 tháng 5, Ngân hàng Thế giới (WB) đã công bố hai báo cáo chuyên sâu, “Việt Nam 2045 - Đột phá: Thể chế cho một tương lai thu nhập cao” và “Việt Nam 2045 - Tăng trưởng xanh hơn: Con đường hướng tới tương lai bền vững”, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết đối với Việt Nam trong việc đẩy mạnh cải cách thể chế và chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh, toàn diện và bền vững để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Báo cáo “Việt Nam 2045 - Đột phá: Thể chế cho một tương lai thu nhập cao” nhấn mạnh rằng để duy trì quỹ đạo tăng trưởng cao, Việt Nam cần củng cố khuôn khổ pháp lý và nâng cao hiệu quả đầu tư công, cả về quy mô và chất lượng. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy các quốc gia đã vượt qua bẫy thu nhập trung bình thường có đặc điểm chung là liên tục cải thiện chất lượng thể chế. Đặc biệt, báo cáo xác định một số cải cách quan trọng, bao gồm:

• Cải thiện quản lý đầu tư công: Tăng cường quy trình lựa chọn dự án, thực hiện và giám sát để tối ưu hóa lợi tức đầu tư.
• Hoàn thiện khung pháp lý: Thiết lập một môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định và dễ dự đoán thông qua các quy định được chuẩn hóa.
• Nâng cao quản trị địa phương: Trao quyền tự chủ lớn hơn, tăng cường trách nhiệm giải trình và thúc đẩy sự phối hợp giữa các địa phương để quản lý hiệu quả hơn.
• Xây dựng bộ máy công vụ hiệu quả: Thiết lập một bộ máy công vụ có trách nhiệm giải trình, với quy mô phù hợp, chế độ đãi ngộ cạnh tranh và các thể chế đảm bảo quy trình tố tụng hợp pháp, tính minh bạch và cơ chế giám sát độc lập.

Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia của WB khu vực Việt Nam, Lào, Campuchia, nhấn mạnh tầm quan trọng then chốt của các thể chế trong việc đảm bảo tăng trưởng bền vững của Việt Nam. Bà Sherman cho rằng “một cú hích thể chế mang tính đột phá” là cần thiết để khai thác tối đa tiềm năng của khu vực tư nhân trong việc thúc đẩy tăng trưởng và tạo việc làm chất lượng cao.

Đồng thời, báo cáo “Việt Nam 2045 - Tăng trưởng xanh hơn: Con đường hướng tới tương lai bền vững” nhấn mạnh sự cần thiết của việc đầu tư vào thích ứng với biến đổi khí hậu để giảm thiểu rủi ro đối với nông nghiệp, doanh nghiệp và cơ sở hạ tầng sản xuất. Báo cáo cảnh báo rằng nếu mực nước biển dâng từ 75 đến 100 cm, gần một nửa Đồng bằng sông Cửu Long có thể bị ngập vào giữa thế kỷ này. Kết quả khảo sát năm 2024 của WB cho thấy khoảng 75% doanh nghiệp trong ngành dệt may và điện tử đang hoạt động tại các khu vực chịu tác động thường xuyên của nhiệt độ cao, khiến 1,3 triệu lao động dễ bị tổn thương.

Báo cáo cảnh báo rằng nếu không có các biện pháp thích ứng kịp thời, tác động của biến đổi khí hậu có thể làm giảm GDP của Việt Nam tới 12,5% vào năm 2050 so với kịch bản cơ sở, gây nguy hiểm cho mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao. Bà Sherman khuyến nghị Việt Nam nên thực hiện các biện pháp để bảo vệ đất đai, cộng đồng và cơ sở hạ tầng trước các cú sốc do biến đổi khí hậu gây ra bằng cách xây dựng các cơ chế và chính sách khuyến khích thích ứng chủ động và lồng ghép quản lý rủi ro khí hậu vào mọi lĩnh vực của nền kinh tế.

Theo tính toán của WB, đầu tư vào thích ứng có thể giảm thiểu đáng kể thiệt hại kinh tế, thu hẹp tổn thất GDP do biến đổi khí hậu từ 12,5% xuống 6,7% vào năm 2050. Báo cáo cũng nhấn mạnh các cơ hội để Việt Nam giảm phát thải carbon và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Khu vực tư nhân đóng vai trò trung tâm trong quá trình này, và báo cáo đề xuất các bước cụ thể để thúc đẩy chuyển dịch năng lượng, khai thác các công nghệ năng lượng tái tạo và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong ngành công nghiệp.

Báo cáo cũng nhấn mạnh tiềm năng kinh tế biển của Việt Nam trong việc thúc đẩy một tương lai xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu. Với khoảng 30% dân số sống dọc bờ biển dài hơn 3.260 km và gần một nửa trong số 100 triệu dân Việt Nam phụ thuộc vào hệ sinh thái biển để mưu sinh, phát triển bền vững kinh tế biển là rất quan trọng. Báo cáo cũng nhấn mạnh tiềm năng của năng lượng tái tạo ngoài khơi, đặc biệt là điện gió, để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Việc phục hồi rừng ngập mặn, bảo vệ thảm cỏ biển và các rạn san hô cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng khả năng chống chịu của các vùng ven biển và giảm phát thải.

Hai báo cáo này được thực hiện với sự hỗ trợ tài chính của Chính phủ Australia thông qua Chương trình Đối tác Chiến lược Australia - Ngân hàng Thế giới Giai đoạn 2 (ABP2) và là một phần của chuỗi nghiên cứu Việt Nam 2045, tập trung phân tích các lựa chọn chính sách và đầu tư then chốt để đạt được các mục tiêu phát triển dài hạn của Việt Nam.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.