Phát triển hệ sinh thái thương mại điện tử Trung du và miền núi phía Bắc - Ưu tiên kết nối chuỗi giá trị, thúc đẩy kinh tế số.


Từ ngày 24 đến 25 tháng 5 năm 2025, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Lai Châu, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS), trực thuộc Bộ Công Thương, phối hợp cùng Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu tổ chức chuỗi sự kiện mang tên “Thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử – Nâng tầm sản phẩm vùng Trung du và miền núi phía Bắc”.

Tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử còn thấp

Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục TMĐT&KTS, quá trình chuyển đổi số không còn mang tính tùy chọn mà đã trở thành một imperativus (yêu cầu bắt buộc). Thương mại điện tử, với vai trò là một trong những trụ cột cốt lõi, đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi số một cách toàn diện tại các địa phương, đặc biệt là tại các khu vực còn gặp nhiều thách thức như vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Mặc dù vậy, khoảng cách phát triển thương mại điện tử giữa các vùng miền vẫn còn đáng kể. Trong khi các đô thị lớn đã xây dựng được một hệ sinh thái thương mại điện tử tương đối hoàn chỉnh, thì tại nhiều tỉnh miền núi và trung du, việc ứng dụng công nghệ vào chuỗi giá trị sản xuất, phân phối và tiêu thụ sản phẩm vẫn còn hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự phát triển chưa đồng đều của hạ tầng công nghệ thông tin và logistics tại nhiều địa phương trong khu vực. Tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử còn thấp, và kỹ năng quản trị nền tảng số của các hợp tác xã (HTX) và hộ kinh doanh cá thể còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc xây dựng thương hiệu và mở rộng thị phần. Thêm vào đó, khả năng tiếp cận với các nền tảng số, các công cụ hỗ trợ quảng bá trực tuyến và kỹ năng bán hàng thông qua hình thức livestream vẫn còn nhiều khoảng trống.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, vùng Trung du và miền núi phía Bắc sở hữu tiềm năng lớn cho sự phát triển của thương mại điện tử nhờ vào hệ sinh thái đa dạng và nguồn sản vật phong phú, bao gồm: chè Shan tuyết, gạo Séng Cù, mật ong bạc hà, sâm Lai Châu, các loại dược liệu quý, thổ cẩm và hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống… Tuy nhiên, việc thiếu liên kết vùng, hạ tầng logistics còn hạn chế và kỹ năng số chưa đồng đều đang là những rào cản đáng kể, gây khó khăn cho việc tiếp cận thị trường rộng lớn của nhiều sản phẩm vùng cao.

Ông Giàng A Tính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu, cho biết tỉnh đã phát triển mạnh mẽ nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung, chẳng hạn như chè, mắc ca, quế, cao su và đặc biệt là sâm Lai Châu quý hiếm. Tính đến nay, Lai Châu đã có 222 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, phản ánh sự tiến bộ về chất lượng và uy tín thương hiệu. Du lịch và nông nghiệp được xác định là hai mũi nhọn kinh tế chủ lực, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại điện tử tại tỉnh. Dù vậy, Lai Châu vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình phát triển thương mại điện tử, bao gồm sự thiếu hụt về kiến thức và kỹ năng liên quan đến các công cụ số, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận thị trường rộng lớn và kết nối giao dịch trực tuyến. Các doanh nghiệp tại Lai Châu cũng đang gặp khó khăn trong việc áp dụng các chiến lược marketing số hiệu quả, thiếu các công cụ quảng bá trực tuyến và chiến dịch quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội.

Hiện thực hóa mô hình “Mỗi sản phẩm đặc sản là một thương hiệu số”

Bà Oanh cho rằng, để thu hẹp khoảng cách số và tận dụng tối đa lợi thế đặc thù của từng vùng miền, việc thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử trở thành một chủ trương quan trọng, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế số của Chính phủ. Thương mại điện tử không chỉ là một kênh tiêu thụ hiệu quả, mà còn là động lực để đổi mới tư duy sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường một cách bền vững.

Bà nhấn mạnh: “Trung du và miền núi phía Bắc là một trong những vùng giàu tiềm năng nhất cả nước. Do đó, để tối ưu hóa những lợi thế này, cần có một ‘sợi dây liên kết’ mạnh mẽ giữa các vùng miền, và sợi dây đó chính là thương mại điện tử”. Đồng thời, Cục trưởng cũng đề xuất bốn nhóm giải pháp chiến lược nhằm xây dựng một hệ sinh thái thương mại điện tử vùng bền vững:

  1. Hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ thương mại điện tử vùng cao, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế số và chuyển đổi số quốc gia.

  2. Ứng dụng công nghệ số phục vụ phát triển sản phẩm, truy xuất nguồn gốc, nâng cao năng lực kết nối và bảo vệ thương hiệu địa phương.

  3. Phát triển hạ tầng logistics và phân phối số, đặc biệt là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa.

  4. Nâng cao năng lực số tại chỗ thông qua đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cán bộ quản lý địa phương.

“Đây được xem là nền tảng quan trọng để hiện thực hóa mô hình ‘mỗi sản phẩm đặc sản là một thương hiệu số’, đưa thương mại điện tử thực sự trở thành công cụ tạo sinh kế, gia tăng giá trị và lan tỏa văn hóa vùng cao”, bà Oanh khẳng định.

Để khắc phục tình trạng thiếu hụt kỹ năng và kiến thức trong việc ứng dụng thương mại điện tử tại các tỉnh, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), thuộc Cục TMĐT&KTS, cho biết eComDX sẽ tiếp tục triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thương mại điện tử. Các khóa học sẽ được thiết kế theo định hướng thực tiễn, tập trung vào bốn trụ cột chính:

  • Go Online: Hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng sự hiện diện số và phát triển kỹ năng bán hàng trực tuyến.

  • Go Export: Hỗ trợ kết nối và vận hành hiệu quả trên các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.

  • Go AI: Trang bị năng lực ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong marketing, vận hành và chăm sóc khách hàng.

  • Go Right: Cập nhật hệ thống pháp lý, chuẩn hóa hoạt động và xây dựng thương hiệu bền vững.

Đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp các doanh nghiệp phát triển vững chắc trong kỷ nguyên số.

Cũng với mục tiêu giải quyết những thách thức trên, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện, eComDX đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) với các doanh nghiệp nền tảng thương mại điện tử tiêu biểu như Shopee, TikTok Việt Nam, cùng với đại diện Sở Công Thương của các tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc (Lai Châu, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Yên Bái, Điện Biên). Lễ ký kết đánh dấu một bước khởi đầu quan trọng trong việc thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp nền tảng. Mục tiêu chính là hỗ trợ triển khai các hoạt động đào tạo kỹ năng số, phát triển hạ tầng thương mại điện tử, và thúc đẩy quảng bá và tiêu thụ sản phẩm địa phương trên nền tảng số. Biên bản ghi nhớ này sẽ góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và nâng cao năng lực kinh doanh số cho khu vực vùng Trung du và miền núi phía Bắc.


Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.