Ngày 24 tháng 5 năm 2025, hội thảo “Tham vấn về định hướng phát triển ngành - lĩnh vực, sản phẩm chủ lực, vùng động lực gắn với tổ chức lại không gian phát triển Hà Nam - Nam Định - Ninh Bình theo đơn vị hành chính mới, giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” đã diễn ra tại Hoa Lư, Ninh Bình. Sự kiện quy tụ lãnh đạo cấp cao của ba tỉnh, các chuyên gia kinh tế, nhà khoa học và đại diện giới đầu tư, đánh dấu một bước chuẩn bị chiến lược cho việc xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình sau sáp nhập.

Hợp nhất và Mở rộng Không gian Phát triển

Phát biểu khai mạc, ông Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam, nhấn mạnh chủ trương tái cấu trúc đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp là một động thái chiến lược của Đảng và Nhà nước nhằm tối ưu hóa hiệu quả quản lý và khai thác tiềm năng tăng trưởng. Nghị quyết 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã chính thức phê duyệt việc hợp nhất Hà Nam, Ninh Bình và Nam Định thành tỉnh Ninh Bình, với trung tâm hành chính đặt tại Ninh Bình hiện tại.

Việc sáp nhập được kỳ vọng sẽ giải quyết các hạn chế về quy mô địa lý và dân số, đồng thời tinh giản bộ máy hành chính. Sự thay đổi này có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là trong các ngành kinh tế mũi nhọn như du lịch, công nghiệp chế tạo và công nghiệp văn hóa gắn liền với bảo tồn di sản. Việc mở rộng không gian phát triển kinh tế biển được xem là một lợi thế chiến lược trong định hướng phát triển của vùng.

Ông Huy nhấn mạnh, những ý kiến đóng góp từ các đại biểu và chuyên gia sẽ là cơ sở quan trọng để định hình quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực và sản phẩm chủ lực, đồng thời phục vụ cho việc xây dựng văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh.

Tiềm năng Kinh tế của Vùng Hợp nhất

Báo cáo đề dẫn do Bí thư Tỉnh ủy Nam Định Đặng Khánh Toàn trình bày đã nêu bật những thành tựu kinh tế - xã hội đáng chú ý của ba tỉnh trong những năm gần đây. Các tỉnh đã có những bước tiến trong việc đổi mới mô hình tăng trưởng, chủ động làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và phát triển các động lực mới dựa trên công nghiệp công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế sáng tạo, kinh tế tuần hoàn và kinh tế di sản.

Tính đến cuối năm 2024, quy mô kinh tế toàn vùng ước đạt 310.282 tỷ đồng, xếp thứ 11/34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập; thu ngân sách đạt 55.018 tỷ đồng, xếp thứ 6/34; tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 17,56 tỷ USD, chiếm 12,3% khu vực đồng bằng sông Hồng và 4,3% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Những con số này cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của khu vực trong cấu trúc kinh tế quốc gia.

Nông nghiệp đang chuyển đổi theo hướng hữu cơ và tuần hoàn, trong khi chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển đô thị đạt được những đột phá đáng kể. Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, và đời sống nông thôn ngày càng tiệm cận với đô thị. Các mô hình kinh tế mới như thương mại điện tử, kinh tế đêm, du lịch cộng đồng, làng nghề sáng tạo và nông nghiệp bản địa đang phát triển mạnh mẽ.

Các ngành công nghiệp xanh và công nghệ số cũng ghi dấu ấn rõ nét, bao gồm vật liệu xanh và công nghệ thông tin tại Nam Định, cơ khí - ô tô và du lịch sự kiện tại Ninh Bình, và công nghiệp điện tử và công nghiệp hỗ trợ tại Hà Nam. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã có đủ năng lực để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, thể hiện khả năng phát triển tự chủ.

Về an sinh xã hội, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo ở ba tỉnh đều thấp hơn mức trung bình cả nước, cho thấy hiệu quả của các chính sách giảm nghèo và cải thiện đời sống người dân. Quốc phòng và an ninh được đảm bảo, trong khi hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế được mở rộng, nâng cao vị thế của khu vực.

Ông Toàn cũng nhấn mạnh tiềm năng to lớn của tỉnh Ninh Bình mới, với diện tích gần 3.943 km², dân số hơn 4,4 triệu người và vị trí chiến lược là cửa ngõ phía Nam của Đồng bằng Bắc Bộ, kết nối ba vùng kinh tế lớn và nằm trên nhiều hành lang kinh tế trọng điểm. Vùng đất này giàu truyền thống văn hóa - lịch sử, với gần 5.000 di tích, bao gồm Quần thể danh thắng Tràng An (di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam) và di sản phi vật thể đại diện nhân loại “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO vinh danh.

Du lịch Di sản và Kinh tế Biển là Mũi nhọn

Tại hội thảo, các chuyên gia kinh tế và nhà khoa học đã chia sẻ những góc nhìn sâu sắc về các thách thức hiện tại và đề xuất các giải pháp phát triển cho vùng hợp nhất.

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương và GS.TS Đào Xuân Học nhấn mạnh tiềm năng to lớn của ngành du lịch và công nghiệp văn hóa, đặc biệt là với hệ thống di sản vật thể và phi vật thể phong phú. Các chuyên gia đề xuất xây dựng đề án phát triển công nghiệp văn hóa gắn liền với quy hoạch địa phương trung và dài hạn, lập bản đồ công nghiệp văn hóa tích hợp các điểm đến du lịch, di sản văn hóa, thiên nhiên và đô thị di sản. Ưu tiên đầu tư vào công nghiệp văn hóa trong liên kết ngành, vùng và quốc tế sẽ giúp ngành này trở thành mũi nhọn kinh tế tầm quốc gia và quốc tế.

PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng ba tỉnh đang có đà phát triển nhanh và cần biến áp lực thành động lực. Ông khẳng định cần có cách tiếp cận quy hoạch bài bản, dài hạn, đồng thời đầu tư phát triển hạ tầng công nghiệp, công nghệ cao và khu kinh tế biển. Việc tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tích hợp công nghệ số và trí tuệ nhân tạo cũng là yếu tố then chốt để xây dựng vùng đất này trở thành trung tâm đào tạo nhân lực đẳng cấp quốc tế.

TS. Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển đảo Việt Nam, và KTS Trần Ngọc Chính chia sẻ quan điểm về tiềm năng phát triển kinh tế biển, đặc biệt là với đường bờ biển dài của Nam Định và Ninh Bình. Các chuyên gia này đề xuất phát triển du lịch biển và dịch vụ bền vững, logistics hàng hải hiện đại và xanh, nuôi trồng thủy sản bền vững và năng lượng tái tạo. Phát triển hành lang kinh tế ven biển theo trục Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình được đánh giá là chiến lược quan trọng.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhấn mạnh việc phát triển công nghiệp công nghệ cao theo tư duy hệ sinh thái công nghiệp, tăng trưởng dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việc lấy các viện nghiên cứu, trường đại học làm lõi để thúc đẩy hình thành doanh nghiệp, thương mại hóa ý tưởng đổi mới sáng tạo và phát minh sáng chế được xem là giải pháp then chốt.

Về nông nghiệp, các ý kiến đều thống nhất cần chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao, đa giá trị, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn bảo vệ môi trường, cảnh quan và ứng phó với biến đổi khí hậu. Khu vực nông thôn cần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, giá trị di sản nông nghiệp, đồng thời quy hoạch các khu vực nông thôn, làng nghề gắn với phát triển du lịch.

Tầm nhìn đến năm 2050

Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn, trong phát biểu tổng kết hội thảo, nhấn mạnh ba điểm cốt lõi trong định hướng chiến lược phát triển tỉnh Ninh Bình mới.

• Thứ nhất, nhận diện toàn diện các tiềm năng vô hình và hữu hình, lợi thế động và lợi thế tĩnh của ba tỉnh. Đặc biệt, lợi thế động dựa trên tư duy và sự sẵn sàng của tỉnh mới, cùng với sự chuyển đổi tư duy của đội ngũ lãnh đạo sẽ tạo nên sức mạnh cộng hưởng, khắc phục những hạn chế của không gian địa lý và tư duy cũ.

• Thứ hai, tái cơ cấu các vùng động lực phát triển và giải quyết mối liên hệ giữa đô thị và nông thôn khi hình thành hành lang phát triển mới. Việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung và hợp nhất các quy hoạch của ba tỉnh là công việc cấp bách, cần kế thừa và tiếp nối quy hoạch cũ nhưng phải theo tư duy mới, tạo ra không gian phát triển rộng mở hơn.

• Thứ ba, định vị rõ vai trò và vị thế của tỉnh Ninh Bình mới trong vùng Đồng bằng sông Hồng, trong mạng lưới đô thị, đặc biệt với siêu đô thị Hà Nội và Hải Phòng, cũng như trong cấu trúc lãnh thổ quốc gia và tầm quốc tế. Ninh Bình không chỉ là cửa ngõ phía Nam thủ đô mà còn là lối ra của khu vực Bắc Trung Bộ khi tiến vào Đồng bằng sông Hồng và lên biên giới phía Bắc.

Ông Huấn cũng nhấn mạnh việc biến các nguồn lực tĩnh như vị trí địa lý, tài nguyên di sản, văn hóa, nhân văn, đất đai thành động lực phát triển thông qua vốn hóa và chuyển hóa, đồng thời gắn liền với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Mục tiêu đến năm 2035, tỉnh Ninh Bình mới sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với tư cách đô thị đối ngẫu, không phải đô thị vệ tinh hay đối trọng, mà là đô thị bù đắp những thiếu hụt của các siêu đô thị khác. Ninh Bình sẽ phát triển đa dạng các mặt như du lịch, hậu cần sinh thái, công nghiệp giải trí, nghỉ dưỡng, giáo dục, khoa học công nghệ đạt tầm quốc tế.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.