Laurence Pang, một diễn viên người Singapore, dù luôn tự nhận thức được nguy cơ lừa đảo trực tuyến, đã trở thành nạn nhân sau khi kết nối với một phụ nữ Philippines tên Mika trên một trang web hẹn hò. Sau nhiều tháng tương tác, Mika đã thuyết phục Pang, người có sự nghiệp diễn xuất lâu năm và từng xuất hiện trong nhiều sitcom nổi tiếng, đầu tư gần 40.000 đô la Singapore (tương đương 30.000 đô la Mỹ) vào tiền điện tử và một dự án thương mại điện tử. Khi Pang nhận ra không thể tiếp cận khoản đầu tư, ông đã thực hiện cuộc gọi video với Mika và phát hiện người trong video không trùng khớp với ảnh đại diện. Ông Pang, 78 tuổi, chia sẻ với Financial Times: “Khác với những tin nhắn lừa đảo vụng về mà tôi thường nhận được, lần này thủ đoạn tinh vi hơn nhiều.”

Sự gia tăng các vụ lừa đảo

Trường hợp của Pang chỉ là một trong hàng chục nghìn vụ lừa đảo trực tuyến nhắm vào người Singapore trong năm qua. Tổng thiệt hại do các vụ lừa đảo này gây ra, theo số liệu của cảnh sát, lên tới 1,1 tỷ đô la Singapore, tăng 70% so với năm 2023. Liên minh Chống Lừa đảo Toàn cầu (Global Anti-Scam Alliance) ước tính con số thực tế có thể cao hơn, khi hơn 2/3 số nạn nhân người Singapore không trình báo sự việc. Đây chỉ là một phần nhỏ của hoạt động tội phạm mạng toàn cầu, ước tính trị giá 1 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Tuy nhiên, người Singapore, với đặc điểm giàu có, am hiểu công nghệ và có tính tuân thủ cao, đặc biệt dễ bị lừa đảo trực tuyến. Một chuyên gia thu hồi tài sản nhận xét: “Họ giàu có nhưng lại ngây thơ.”

Nguồn gốc và phạm vi toàn cầu

Các trung tâm lừa đảo trực tuyến lớn thường hoạt động ở Campuchia, Myanmar và Lào, thường được điều hành bởi những nạn nhân của nạn buôn người. Ông Nick Court, Trợ lý Giám đốc về tội phạm tài chính của Interpol, xác định khu vực Đông Nam Á là điểm nóng của các vụ lừa đảo tình cảm, mạo danh và lừa đảo trực tuyến. Trong hai năm qua, người Singapore nằm trong nhóm đối tượng bị lừa đảo trực tuyến nhiều nhất trên thế giới. Năm 2023, Singapore là quốc gia thiệt hại nhiều nhất, với mức trung bình 4.031 đô la Mỹ/nạn nhân, so với Thụy Sĩ (3.767 đô la Mỹ) và Áo (3.484 đô la Mỹ). Mặc dù con số này đã giảm vào năm 2024, số vụ lừa đảo được trình báo với cảnh sát Singapore vẫn tăng 10% lên 51.501 vụ.

Các biện pháp ứng phó và hình phạt

Sự phổ biến của các vụ lừa đảo trực tuyến đã khiến Chính phủ Singapore thảo luận về việc áp dụng hình phạt thể xác đối với tội phạm. Bà Loretta Yuen, Chủ tịch Ủy ban Chống Gian lận tại Hiệp hội Ngân hàng Singapore, cho biết: “Chúng tôi tin rằng đánh roi là một biện pháp răn đe mạnh mẽ.” Phần lớn các vụ lừa đảo được trình báo có giá trị thiệt hại dưới 2.000 đô la Singapore, nhưng hàng nghìn nạn nhân đã mất toàn bộ tiền tiết kiệm vào tay những kẻ lừa đảo, thường mạo danh nhân viên ngân hàng hoặc công chức nhà nước. Các hình thức lừa đảo phổ biến bao gồm lừa đảo thương mại điện tử, lừa đảo việc làm, lừa đảo tình cảm, lừa đảo mạo danh viên chức chính phủ, lừa đảo sử dụng phần mềm độc hại và xâm nhập email doanh nghiệp. Trong hơn 80% các trường hợp được trình báo ở Singapore, nạn nhân bị thao túng để tự chuyển tiền hoặc tài sản tiền điện tử cho kẻ lừa đảo.

Yếu tố rủi ro và biện pháp phòng ngừa

Ngày càng có nhiều kẻ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và video deepfake. Vào tháng 3, Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS), ngân hàng trung ương của nước này, đã cảnh báo về việc tội phạm lừa đảo sử dụng AI để mạo danh quan chức quản lý và hướng dẫn nạn nhân chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp. Việc các ngân hàng Singapore đầu tư mạnh vào nâng cao năng lực kỹ thuật số có thể vô tình tạo điều kiện cho dòng tiền chảy vào tay tội phạm quá nhanh để bị phát hiện. Do đó, một số ngân hàng đang cố gắng đưa thêm “ma sát” vào hệ thống bằng cách trì hoãn chuyển tiền và tăng cường kiểm soát. Thông thường, tội phạm chỉ mất khoảng 30 phút để chuyển tiền đánh cắp ra khỏi hệ thống ngân hàng Singapore. Bà Yuen, đồng thời là Giám đốc pháp lý và tuân thủ tại OCBC, một trong những ngân hàng lớn nhất Singapore, cho biết: “Khi câu chuyện đã đến giai đoạn liên quan đến ngân hàng, các nạn nhân đã bị thuyết phục quá sâu đến mức chúng tôi rất khó ngăn chặn họ thực hiện các giao dịch, đặc biệt là trong các vụ lừa đảo tình cảm, đầu tư và mạo danh nhà chức trách.”

Hầu hết các nạn nhân ở Singapore bị tiếp cận thông qua Facebook, WhatsApp và Instagram, theo các nhà chức trách. Meta, công ty mẹ của ba nền tảng này, cho biết họ đang đầu tư vào công nghệ mới để loại bỏ nội dung lừa đảo. Công ty này cho biết đã phát hiện và vô hiệu hóa hơn 7 triệu tài khoản liên kết với các trung tâm lừa đảo ở Myanmar, Lào, Campuchia và Philippines kể từ đầu năm 2024. Ngay cả các sáng kiến của cảnh sát nhằm chống lại lừa đảo cũng đang bị lợi dụng. Cảnh sát cho biết đã có hơn 1.500 trường hợp lừa đảo mạo danh cơ quan nhà nước được trình báo trong năm ngoái. Trong một số trường hợp, kẻ lừa đảo gọi điện thoại, mạo danh là cảnh sát thuộc Trung tâm Chống Lừa đảo. Đây là một kiểu lừa đảo dễ thành công một phần do mức độ tuân thủ cao của người dân Singapore với chính quyền.

Nhìn lại trường hợp của mình, ông Pang hối hận vì đã không nhận ra các dấu hiệu cảnh báo, chẳng hạn như cuộc gọi từ những người tự xưng là đại diện của công ty thương mại điện tử có trụ sở tại Philippines nhưng lại sử dụng số điện thoại Nhật Bản. Ông cũng tin rằng người phụ nữ lừa ông có thể bị ép buộc. Ông kết luận: “Điều quan trọng nhất cần nhớ là bất cứ khi nào tiền bạc hoặc tiền điện tử được đề cập đến, đó là dấu hiệu cảnh báo lớn. Lúc đó, bạn có thể chắc chắn rằng đó là một vụ lừa đảo.”

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.