Ngày 22/05/2025, theo thông tin từ Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã tiếp nhận hồ sơ yêu cầu khởi xướng điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với sản phẩm gỗ dán cứng và trang trí nhập khẩu từ Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam. Hồ sơ này cáo buộc đồng thời cả hành vi bán phá giá và trợ cấp đối với các mặt hàng này từ ba quốc gia trên.

Nguyên đơn trong vụ việc là Hiệp hội Thương mại Công bằng Gỗ dán Cứng Hoa Kỳ (American Hardwood Fair Trade Coalition), cáo buộc các nhà xuất khẩu vi phạm các quy định về bán phá giá và được hưởng lợi từ các chương trình trợ cấp của chính phủ. Đơn kiện nêu tên hơn 130 công ty Việt Nam, bao gồm các doanh nghiệp xuất khẩu chủ chốt như Công ty CP Tekcom, Công ty TNHH MTV Gỗ Khang Đạt, Công ty TNHH Triệu Thái Sơn, Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Thái Hoàng, v.v.

Giai đoạn điều tra bán phá giá và trợ cấp được đề xuất là năm 2024. Giai đoạn điều tra thiệt hại dự kiến kéo dài ba năm (2022-2024).

Dẫn nguồn từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC), nguyên đơn cho biết xuất khẩu gỗ dán bị cáo buộc của Việt Nam sang Hoa Kỳ lần lượt đạt khoảng 401 triệu USD, 186 triệu USD và 244 triệu USD trong giai đoạn 2022-2024, xếp thứ hai sau Indonesia trong số ba quốc gia bị điều tra. Biên độ bán phá giá bị cáo buộc đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam dao động từ 112,33% đến 133,72%, mức thấp nhất trong số ba nước bị đơn.

Tương tự như các vụ việc thương mại gần đây, do Hoa Kỳ coi Việt Nam là một nền kinh tế phi thị trường (NME), DOC dự kiến sẽ sử dụng các giá trị thay thế (surrogate values) từ một quốc gia thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá cho Việt Nam. Trong vụ việc này, nguyên đơn đề xuất sử dụng Indonesia làm quốc gia thay thế, dựa trên đánh giá về mức độ phát triển kinh tế tương đồng và số lượng đáng kể các nhà sản xuất gỗ bị điều tra. Các bên liên quan có 60 ngày để đưa ra ý kiến phản hồi về lựa chọn quốc gia thay thế này trước khi DOC đưa ra kết luận sơ bộ.

Về cáo buộc trợ cấp, đơn kiện không đưa ra cáo buộc về một biên độ trợ cấp cụ thể. Thay vào đó, nguyên đơn cáo buộc rằng các nhà sản xuất/xuất khẩu gỗ cứng và gỗ dán trang trí của Việt Nam đã nhận được 26 chương trình trợ cấp từ Chính phủ, gây ra thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất nội địa của Hoa Kỳ.

Các chương trình trợ cấp bị cáo buộc bao gồm:

• Nhóm các chương trình cho vay: Các chương trình cho vay ưu đãi từ các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nhà nước (SOCB), chương trình bao thanh toán và bảo lãnh xuất khẩu của SOCB, chương trình tín dụng đầu tư và tín dụng xuất khẩu của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), và chương trình hỗ trợ ưu đãi lãi suất của Ngân hàng Nhà nước.
• Chương trình tài trợ: Bao gồm các chương trình tài trợ xúc tiến xuất khẩu và hỗ trợ đầu tư.
• Nhóm các chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp: Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong các khu vực đặc biệt, ưu đãi thuế theo Nghị định 24/2007/NĐ-CP, chương trình khấu hao nhanh và tăng chi phí được giảm trừ.
• Nhóm các chương trình ưu đãi miễn và hoàn thuế nhập khẩu: Miễn thuế nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu, hoàn thuế nhập khẩu nguyên vật liệu thô để sản xuất hàng xuất khẩu, miễn thuế nhập khẩu khi nhập khẩu vào khu công nghiệp, miễn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp FDI, miễn thuế nhập khẩu nguyên vật liệu thô cho doanh nghiệp chế xuất và khu chế xuất xuất khẩu, gói hỗ trợ dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, ưu đãi cho các ngành công nghiệp phụ trợ.
• Nhóm các chương trình ưu đãi về đất: Miễn giảm tiền thuê đất/mặt nước cho ngành được khuyến khích, miễn thuế/phí sử dụng đất cho ngành được khuyến khích, miễn hoặc giảm tiền thuê đất cho doanh nghiệp trong khu vực đặc biệt theo Nghị định số 35/2022/NĐ-CP, miễn hoặc giảm tiền thuê cho doanh nghiệp FDI, miễn hoặc giảm tiền thuê theo Quyết định số 189/2000.
• Cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi: Cung cấp các tiện ích điện, nước và các tiện ích khác trong khu công nghiệp và khu chế xuất với mức giá ưu đãi; cung cấp gỗ xẻ đầu vào với mức giá ưu đãi.

Đáng chú ý, nguyên đơn cáo buộc rằng do Chính phủ Trung Quốc sở hữu gần như toàn bộ diện tích khai thác rừng ở Trung Quốc, thông qua việc hạn chế cấp phép khai thác gỗ, điều này đã dẫn tới việc ván (veneer) Trung Quốc đang được bán với giá thấp hơn giá thông thường. Các nhà sản xuất/xuất khẩu Việt Nam khi nhập khẩu ván để sản xuất sản phẩm bị điều tra, đã gián tiếp hưởng trợ cấp từ Chính phủ Trung Quốc.

Để chuẩn bị ứng phó với vụ việc, Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm liên quan cần theo dõi sát sao diễn biến của vụ việc. Các doanh nghiệp nên chủ động nghiên cứu và nắm vững các quy định, trình tự và thủ tục điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp của Hoa Kỳ, đồng thời dự kiến một chiến lược kháng kiện phù hợp với tình hình cụ thể của doanh nghiệp trong trường hợp DOC quyết định khởi xướng điều tra. Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu cũng là một biện pháp quan trọng. Các doanh nghiệp cần hợp tác đầy đủ với Cơ quan điều tra Hoa Kỳ trong suốt quá trình vụ việc. Bất kỳ hành động thể hiện sự bất hợp tác hoặc hợp tác không đầy đủ nào có thể dẫn đến việc Cơ quan điều tra Hoa Kỳ sử dụng các chứng cứ sẵn có bất lợi hoặc áp dụng mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cao nhất cho doanh nghiệp.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.