Cục Xúc tiến Thương mại (VIETRADE) thuộc Bộ Công Thương, phối hợp cùng Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) chi nhánh Hà Nội và Công ty RX Tradex Việt Nam, đã tổ chức họp báo và ký kết thỏa thuận hợp tác vào ngày 03/06/2025, nhằm triển khai Triển lãm Máy móc và Công nghệ ngành Công nghiệp Chế tạo và Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VME) lần thứ 17 và Triển lãm Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam - Nhật Bản (SIE) lần thứ 11 tại Hà Nội. Mục tiêu là tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam và Nhật Bản, đồng thời thúc đẩy năng lực sản xuất chế tạo trong nước.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại, nhấn mạnh rằng, tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có hơn 6.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, bao gồm dệt may, sản xuất lắp ráp ô tô, da giày, cơ khí chế tạo và điện tử. Ngành công nghiệp này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của các ngành công nghiệp chủ lực, giúp Việt Nam chuyển từ thặng dư thương mại 2 tỷ USD năm 2017 lên hơn 28 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, theo đánh giá, ngành công nghiệp hỗ trợ mới chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu linh kiện cho thị trường nội địa. Ông Phú nhấn mạnh đây là một thách thức lớn, đặc biệt khi Việt Nam phải nhập khẩu hàng tỷ USD linh kiện mỗi năm để phục vụ sản xuất.

Nhật Bản vẫn duy trì vị thế là một trong những đối tác đầu tư hàng đầu vào lĩnh vực công nghiệp chế tạo và công nghệ cao tại Việt Nam. Trong thập kỷ qua, vốn đầu tư trực tiếp (FDI) từ Nhật Bản đạt mức đáng kể, với 3,5 tỷ USD vào năm 2024, xếp thứ 5 về giá trị đầu tư.

Ông Haruhiko Ozasa, Trưởng đại diện JETRO, thông tin rằng theo khảo sát gần đây nhất của JETRO, tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (bao gồm cả doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Nhật Bản và doanh nghiệp nội địa Việt Nam) là 36,6%, tương đương với Malaysia và Philippines. Sự suy yếu của đồng Yên trong năm 2024 đã góp phần làm tăng tỷ lệ cung ứng từ Nhật Bản (tăng 2,7 điểm phần trăm so với năm trước), dẫn đến sự sụt giảm tỷ lệ nội địa hóa tại Việt Nam. Nếu chỉ xét riêng các doanh nghiệp Việt Nam, tỷ lệ cung ứng cho các doanh nghiệp Nhật Bản là 15,7% tổng nguồn cung, giảm 1,5 điểm phần trăm so với năm trước. Lãnh đạo JETRO nhận định con số này còn thấp và duy trì ổn định trong 10 năm qua, tương đương với Philippines và thấp hơn so với Indonesia, Thái Lan và Malaysia.

Khảo sát của JETRO cũng chỉ ra rằng, năm 2024, có tới 56,1% doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam dự kiến mở rộng đầu tư trong vòng 1-2 năm tới, cao hơn mức trung bình của ASEAN (37,7%). Việt Nam xếp sau Ấn Độ và Pakistan, dẫn đầu khu vực ASEAN về triển vọng mở rộng đầu tư. Đáng chú ý, 50,9% số công ty này có ý định tăng cường mua sắm tại Việt Nam, tỷ lệ cao nhất trong các nước ASEAN. Các lĩnh vực như thiết bị điện, điện tử, dệt may và máy móc có nhu cầu mở rộng cung ứng nội địa cao.

Để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh vai trò chủ động của doanh nghiệp, song song với các chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt xu hướng thị trường quốc tế, chuyển đổi mô hình quản trị và kiểm soát nội bộ theo chuẩn quốc tế, đồng thời đón đầu các xu hướng mới như chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Việc ứng dụng công nghệ mới, tự động hóa và tối ưu hóa quy trình sản xuất là yếu tố then chốt để nâng cao năng suất và đáp ứng yêu cầu chất lượng của thị trường quốc tế.

Lãnh đạo JETRO cho rằng, để các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi để gia tăng lợi nhuận. Một trong những yếu tố quan trọng là nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Ông Haruhiko Ozasa nhấn mạnh rằng, doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam có khả năng sản xuất đa dạng, nhưng nếu vẫn phải nhập khẩu linh kiện từ nước ngoài, chi phí sẽ khó giảm. Do đó, cải thiện mua sắm nội địa là yếu tố then chốt để giảm chi phí. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ và kỳ vọng vào quá trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại Việt Nam.

JETRO kỳ vọng vào các nhà cung ứng Việt Nam trong hai lĩnh vực chính: công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Việt Nam có nguồn nhân lực công nghệ thông tin dồi dào, với khoảng 50.000 kỹ sư tốt nghiệp mỗi năm. Trong lĩnh vực chế tạo, chuyển đổi số cũng đang được triển khai tích cực, ví dụ như ứng dụng IoT và AI để kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Triển lãm VME lần thứ 17 và SIE lần thứ 11 sẽ diễn ra từ ngày 06-08/08/2025 tại Trung tâm Triển lãm L.C.E. Hà Nội, với sự tham gia của hơn 200 doanh nghiệp từ hơn 10 quốc gia và dự kiến thu hút hơn 10.000 khách tham quan chuyên ngành. VME và SIE 2025 không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại mà còn là công cụ thúc đẩy phát triển hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ, tạo việc làm chất lượng cao và nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Triển lãm năm nay sẽ tập trung vào các giải pháp then chốt như chuyển đổi số, tự động hóa linh hoạt, sản xuất không phát thải (zero-emission manufacturing) và chuỗi cung ứng số – những yếu tố then chốt cho tương lai của ngành sản xuất Việt Nam.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.