Dưới đây là bản viết lại theo phong cách chuyên nghiệp, sử dụng ngôn ngữ tài chính chính xác và phù hợp, tuân thủ cấu trúc và giữ nguyên nội dung gốc:

Đầu Tư Năng Lượng Toàn Cầu Hướng Tới Mức Kỷ Lục 3.3 Nghìn Tỷ USD, Được Thúc Đẩy Bởi Năng Lượng Sạch

Báo cáo thường niên “Đầu tư Năng lượng Thế giới” của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), công bố ngày 5/6, dự báo tổng vốn đầu tư năng lượng toàn cầu sẽ đạt mức cao chưa từng có là 3.3 nghìn tỷ USD trong năm 2025. Mức tăng trưởng này được dẫn dắt bởi sự gia tăng mạnh mẽ trong chi tiêu cho năng lượng sạch, bất chấp bối cảnh kinh tế vĩ mô bất ổn và căng thẳng địa chính trị leo thang.

Theo phân tích của IEA, cơ cấu đầu tư hiện tại cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt sang kỷ nguyên điện khí hóa. Nếu như một thập kỷ trước, đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch vượt trội hơn 30% so với đầu tư vào sản xuất điện, lưới điện và hệ thống lưu trữ năng lượng, thì trong năm nay, đầu tư vào lĩnh vực điện dự kiến sẽ vượt xa khoảng 50% so với tổng chi tiêu dành cho việc khai thác và phân phối dầu, khí đốt tự nhiên và than đá.

Điện Mặt Trời Dẫn Đầu Xu Hướng Đầu Tư Năng Lượng Sạch

Các công nghệ năng lượng sạch, bao gồm năng lượng tái tạo, năng lượng hạt nhân và các giải pháp lưu trữ năng lượng, dự kiến sẽ thu hút dòng vốn đầu tư lên tới 2.2 nghìn tỷ USD, gấp đôi so với con số dự kiến dành cho nhiên liệu hóa thạch. Đặc biệt, điện mặt trời, bao gồm cả các dự án quy mô lớn và hệ thống trên mái nhà, dự kiến sẽ thu hút 450 tỷ USD đầu tư trong năm 2025, trở thành lĩnh vực đầu tư lớn nhất trong danh mục năng lượng toàn cầu.

Đáng chú ý, dòng vốn đầu tư vào năng lượng hạt nhân đã tăng 50% trong vòng 5 năm qua và đang trên đà đạt mức 75 tỷ USD vào năm 2025.

Giám đốc điều hành IEA, ông Fatih Birol, nhận định: “An ninh năng lượng đang trở thành động lực chính thúc đẩy tăng trưởng đầu tư toàn cầu lên mức kỷ lục 3.3 nghìn tỷ USD trong năm nay, khi các quốc gia và tập đoàn tìm cách bảo vệ mình khỏi các rủi ro đa dạng”.

Đầu Tư Than Đá Vẫn Tiếp Tục, Chủ Yếu Tập Trung Ở Trung Quốc và Ấn Độ

Nhu cầu điện năng tăng trưởng mạnh mẽ cũng thúc đẩy việc tiếp tục đầu tư vào nguồn cung than đá, chủ yếu ở Trung Quốc và Ấn Độ. Trong năm 2024, Trung Quốc đã khởi công xây dựng gần 100 gigawatt nhà máy điện than mới, đẩy tổng mức phê duyệt toàn cầu đối với các dự án điện than lên mức cao nhất kể từ năm 2015.

Đầu tư vào các hệ thống lưu trữ pin cũng đang tăng trưởng với tốc độ đáng kể, dự kiến vượt mức 65 tỷ USD trong năm nay. Pin được xem là giải pháp then chốt để giảm thiểu tính gián đoạn của các dự án năng lượng tái tạo, bằng cách lưu trữ điện năng trong thời gian nguồn cung dư thừa và giải phóng khi nhu cầu tăng cao. Tuy nhiên, tốc độ đầu tư vào công nghệ này vẫn chậm hơn so với năng lượng mặt trời và năng lượng gió.

Đầu Tư Dầu Khí Suy Giảm Do Giá Cả và Triển Vọng Nhu Cầu Ảm Đạm

Ngược lại, đầu tư vào lĩnh vực dầu khí dự kiến sẽ giảm do giá dầu thấp hơn và kỳ vọng về nhu cầu giảm sút. Báo cáo dự báo sự sụt giảm hàng năm đầu tiên trong đầu tư dầu kể từ cuộc khủng hoảng COVID-19 năm 2020, với mức giảm ước tính là 6%, chủ yếu do sự suy giảm mạnh trong chi tiêu cho dầu đá phiến của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, đầu tư vào các cơ sở khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) mới đang trên đà tăng mạnh, khi các dự án mới tại Hoa Kỳ, Qatar, Canada và các khu vực khác chuẩn bị đi vào hoạt động. Thị trường LNG toàn cầu dự kiến sẽ trải qua giai đoạn tăng trưởng công suất lớn nhất từ trước đến nay trong giai đoạn 2026-2028.

Ông Birol nhấn mạnh: “Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế đang phủ bóng lên triển vọng năng lượng toàn cầu, an ninh năng lượng đang trở thành động lực chính thúc đẩy tăng trưởng đầu tư toàn cầu lên mức kỷ lục. Bức tranh kinh tế và thương mại đang thay đổi nhanh chóng có nghĩa là một số nhà đầu tư đang áp dụng cách tiếp cận ‘chờ xem’ đối với các phê duyệt dự án năng lượng mới, nhưng ở hầu hết các lĩnh vực, chúng tôi vẫn chưa thấy những tác động đáng kể đến các dự án hiện có”.

Trung Quốc Dẫn Đầu Đầu Tư Năng Lượng Sạch Toàn Cầu

IEA cũng cảnh báo rằng đầu tư vào lưới điện, hiện ở mức 400 tỷ USD mỗi năm, đang thấp hơn so với chi tiêu cho sản xuất điện và điện khí hóa, có thể gây rủi ro cho an ninh điện. Theo IEA, đầu tư vào lưới điện cần phải tăng lên gần bằng với chi tiêu cho sản xuất điện vào đầu những năm 2030 để duy trì an ninh điện, nhưng điều này đang bị kìm hãm bởi thủ tục hành chính rườm rà và chuỗi cung ứng thắt chặt đối với máy biến áp và cáp.

Mô hình chi tiêu cho năng lượng vẫn còn không đồng đều trên toàn cầu. Ông Birol cho biết thêm rằng khi IEA công bố ấn bản đầu tiên của báo cáo Đầu tư Năng lượng Thế giới cách đây gần mười năm, báo cáo cho thấy đầu tư năng lượng vào Trung Quốc năm 2015 chỉ nhỉnh hơn một chút so với Hoa Kỳ. Hiện nay, Trung Quốc là nhà đầu tư năng lượng lớn nhất trên toàn cầu, chi tiêu cho năng lượng gấp đôi Liên minh châu Âu (EU) và gần bằng EU và Hoa Kỳ cộng lại.

Cụ thể, báo cáo cho biết trong thập kỷ qua, thị phần chi tiêu năng lượng sạch toàn cầu của Trung Quốc đã tăng từ một phần tư lên gần một phần ba, được hỗ trợ bởi các khoản đầu tư chiến lược vào nhiều công nghệ khác nhau, bao gồm năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, hạt nhân, pin và xe điện.

Chi tiêu toàn cầu cho dầu khí đang hướng về Trung Đông. Trong khi đó, nhiều nền kinh tế đang phát triển, đặc biệt là ở Châu Phi, đang phải vật lộn để huy động vốn cho cơ sở hạ tầng năng lượng. Hiện nay, Châu Phi chỉ chiếm 2% đầu tư năng lượng sạch toàn cầu. Mặc dù là nơi sinh sống của 20% dân số thế giới và nhu cầu năng lượng tăng nhanh, tổng đầu tư trên khắp lục địa đã giảm một phần ba trong thập kỷ qua do chi tiêu cho nhiên liệu hóa thạch giảm và tăng trưởng năng lượng sạch không đủ.

Theo báo cáo, để thu hẹp khoảng cách tài chính ở các nước Châu Phi và các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển khác, tài chính công quốc tế cần được mở rộng và sử dụng một cách chiến lược để thu hút khối lượng vốn tư nhân lớn hơn.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.