Tại “Hội thảo Xúc tiến Thương mại sang Thị trường Canada”, bà Jasmin Wahhab, Trưởng bộ phận Thương mại, Tổng Lãnh sự quán Canada tại TP.HCM, nhấn mạnh sự tăng trưởng vượt bậc trong quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Canada, đặc biệt kể từ khi Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Xuất Khẩu Chủ Yếu Qua Kênh Trung Gian Tại Hoa Kỳ

CPTPP đã tạo động lực đáng kể cho hợp tác thương mại thông qua việc giảm thiểu thuế quan, mở rộng tiếp cận thị trường và cải cách thủ tục hải quan. Các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của cả hai quốc gia đang có cơ hội tiếp cận thị trường đối tác, thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu bền vững. Theo Tham tán Thương mại Việt Nam tại Canada, bà Trần Thu Quỳnh, Canada là một thị trường trọng yếu với nền kinh tế mở, nhu cầu tiêu dùng đa dạng, sức mua lớn và các tiêu chuẩn chất lượng cao, đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ.

Canada hiện là nước nhập khẩu lớn thứ 11 trên thế giới, với giá trị nhập khẩu ước tính khoảng 310 tỷ USD bao gồm các mặt hàng như thiết bị điện tử, thép, thực phẩm và hàng tiêu dùng. Trong những năm gần đây, quan hệ thương mại Việt Nam - Canada đã được củng cố và mở rộng về quy mô và chiều sâu. Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Canada và dẫn đầu trong số các nước ASEAN, chiếm gần 45% tổng kim ngạch nhập khẩu của Canada từ khu vực này.

Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 7,2 tỷ USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Canada đạt hơn 6,3 tỷ USD và nhập khẩu từ Canada đạt gần 0,8 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, bao gồm dệt may, giày dép, gỗ và các sản phẩm gỗ, thủy sản, cà phê, linh kiện điện tử và máy móc thiết bị, được đánh giá cao về chất lượng và tính cạnh tranh về giá. Ngược lại, Canada là nhà cung cấp đáng tin cậy các sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, thực phẩm chế biến, phân bón và nguyên liệu công nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), một phần đáng kể hàng hóa Việt Nam (ước tính khoảng 4 tỷ USD) vào thị trường Canada vẫn thông qua các kênh phân phối trung gian đặt tại Hoa Kỳ, thay vì xuất khẩu trực tiếp. Điều này chủ yếu là do đặc thù của chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ, nơi nhiều tập đoàn bán lẻ lớn như Walmart, Costco, Amazon và Wayfair đặt trung tâm logistics tại Hoa Kỳ để phục vụ toàn khu vực.

Mô hình phân phối này tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận người tiêu dùng Canada thông qua cơ sở hạ tầng và năng lực phân phối hiện đại. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức trong việc kiểm soát thị trường mục tiêu, xây dựng thương hiệu quốc gia và tối ưu hóa giá trị gia tăng, cũng như phát triển xuất khẩu bền vững trong dài hạn.

Ngoài vấn đề kênh phân phối, các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam vẫn đối mặt với những hạn chế về năng lực chế biến sâu, định vị thương hiệu và chất lượng không đồng đều. “Điều này khiến cho nhiều nhóm hàng, đặc biệt là nông sản và thực phẩm, dù có sản lượng cao nhưng giá trị kim ngạch chưa tương xứng, phần lớn lợi nhuận vẫn bị chia sẻ qua các khâu trung gian”, ông Chiến nhấn mạnh.

Bà Quỳnh cũng chỉ ra rằng các nhà xuất khẩu Việt Nam chưa quan tâm đúng mức đến thị trường Canada do khoảng cách địa lý, yêu cầu cao về chất lượng và giá cả. Canada là một thị trường cạnh tranh cao đối với nông sản và thực phẩm chế biến, với nhiều đối thủ cạnh tranh có khả năng cung ứng tốt các sản phẩm tương tự với mức giá cạnh tranh hơn.

Chủ Động Khai Thác Các Hình Thức Kinh Doanh Mới

Để khắc phục tình trạng này, bà Quỳnh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng hiệu quả hơn nữa Hiệp định CPTPP, vì tỷ lệ sử dụng ưu đãi thuế quan cho hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Canada vẫn còn thấp (18%). Với cơ cấu mặt hàng và nguyên liệu đầu vào bổ trợ lẫn nhau, bà Quỳnh cho rằng chuỗi sản xuất của hai nước có nhiều cơ hội hợp tác. “Khai thác FTAs nói chung và CPTPP nói riêng không chỉ là khai thác các ưu đãi về thuế để thúc đẩy xuất khẩu ngắn hạn mà còn là những cơ hội lớn hơn về kết nối sản xuất, đầu tư, công nghệ, thương hiệu giữa hai nước để tạo ra chuỗi giá trị cao hơn”, bà Quỳnh nói.

Theo đó, khai thác FTAs không chỉ đơn thuần là thúc đẩy xuất khẩu mà còn là xây dựng một chiến lược công nghiệp dựa trên thế mạnh và sự bổ trợ giữa các đối tác FTA có sự tương thích lớn như Canada và Việt Nam. Ngoài kết nối thương mại, kết nối hàng hải giữa Việt Nam và Canada cũng là một triển vọng để hai nước trở thành những mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng kết nối Đông Nam Á với Bờ Đông Bắc Mỹ, nâng cao vai trò của cả hai trong thương mại toàn cầu và tạo ra hoạt động kinh doanh mới cho lĩnh vực vận tải và hậu cần.

Để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Canada, bà Quỳnh khuyến nghị doanh nghiệp chủ động nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh, xu hướng thị trường và cơ hội ngành hàng, đồng thời khai thác các hình thức kinh doanh mới (thương mại điện tử, đấu giá trực tuyến) và tận dụng lợi thế của các FTA. Doanh nghiệp cũng cần quan tâm hơn đến việc xây dựng website, chú trọng khâu bảo quản sau thu hoạch, thiết kế bao bì, hướng dẫn sử dụng và chỉ tiêu chất lượng sản phẩm bằng tiếng Anh (Halal, ISO, VietGap, GlobalGap).

Ông Brian Staples, Giám đốc cơ quan Dịch vụ thương mại Canada, khuyến nghị doanh nghiệp tận dụng các ưu đãi của Hiệp định CPTPP, tìm hiểu kỹ về chuỗi cung ứng và quy tắc xuất xứ. Khi có đầy đủ dữ liệu về nguồn cung ứng, doanh nghiệp có thể áp dụng quy tắc xuất xứ CPTPP phù hợp để xác định xem hàng hóa có đáp ứng yêu cầu hay không.

Bà Thạch Vũ Thùy Linh, Chủ tịch HĐQT Công ty Renso Foods, cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần hợp tác xây dựng và phát triển thương hiệu Việt Nam tại thị trường Canada. Các sản phẩm từ các nước xuất khẩu khác trong khu vực đang chiếm ưu thế so với các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam. Ví dụ, phở “made in Thailand” và nước mắm “made in Hong Kong” hoặc “made in Thailand” đang chiếm lĩnh thị trường trong các siêu thị lớn của Canada.

Thị trường Canada rất nghiêm ngặt, đặc biệt trong lĩnh vực y tế công cộng, do đó kiểm soát chặt chẽ các sản phẩm nhập khẩu. Do đó, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tuân thủ các tiêu chí trước khi thâm nhập thị trường. Nếu cần thiết, các doanh nghiệp nên hợp tác xây dựng chuỗi sản xuất thay vì cạnh tranh riêng lẻ.

Hiệp định CPTPP, Hiệp định thương mại tự do, kim ngạch thương mại Việt Nam - Canada, mặt hàng xuất khẩu sang Canada, quy tắc xuất xứ, thị trường, Vneconomy, xuất khẩu sang thị trường Canada, xúc tiến thương mại, Vũ Khuê, 18:07 09/06/2025

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.