Theo một nguồn tin cấp cao từ Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc nới lỏng các hạn chế xuất khẩu chip bán dẫn của Hoa Kỳ sang Trung Quốc, với điều kiện Bắc Kinh đẩy nhanh tiến độ xuất khẩu đất hiếm. Đề xuất quid pro quo này được đưa ra trong bối cảnh vòng đàm phán thương mại song phương thứ hai diễn ra tại London.

Trong cuộc phỏng vấn với CNBC ngày 9 tháng 6, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia (NEC) Kevin Hassett bày tỏ kỳ vọng về một thỏa thuận, theo đó Trung Quốc sẽ tăng cường xuất khẩu đất hiếm và nam châm vĩnh cửu. Trước đó, Washington đã cáo buộc Bắc Kinh không tuân thủ đầy đủ các cam kết liên quan đến đất hiếm đã được thống nhất tại Geneva, Thụy Sĩ trong vòng đàm phán đầu tiên hồi tháng trước.

Việc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu được xem là một phần của thỏa thuận “đình chiến” thuế quan kéo dài 90 ngày giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent dẫn đầu phái đoàn Hoa Kỳ trong vòng đàm phán tại London, với sự tham gia của Đại diện Thương mại Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick. Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu phái đoàn Trung Quốc.

Ông Hassett bày tỏ mong muốn về một cuộc gặp ngắn gọn, hiệu quả, nhấn mạnh kỳ vọng về việc “nới lỏng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu từ Hoa Kỳ để đổi lấy việc giải phóng một lượng lớn đất hiếm từ Trung Quốc”.

Financial Times nhận định rằng phát biểu của ông Hassett cho thấy sự sẵn sàng của chính quyền Trump trong việc đưa các biện pháp kiểm soát xuất khẩu lên bàn đàm phán, đánh dấu sự thay đổi đáng kể so với chính sách của chính quyền tiền nhiệm Joe Biden, vốn áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu toàn diện nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ chip tiên tiến của Hoa Kỳ của Trung Quốc.

Mặc dù ông Hassett không nêu rõ cụ thể các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nào sẽ được nới lỏng, nhưng ông gợi ý rằng các hạn chế đối với việc bán chip cao cấp của Nvidia cho các công ty Trung Quốc có thể vẫn được duy trì.

Tháng trước, Financial Times đưa tin về kế hoạch của chính quyền Trump đưa một số công ty chip Trung Quốc vào “danh sách đen” xuất khẩu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, nhưng một số quan chức lo ngại rằng động thái này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến đàm phán thương mại.

Ông Hassett cho biết Bắc Kinh đã “chậm chạp” trong việc cấp giấy phép xuất khẩu đất hiếm, gây ra “điểm nghẽn đáng kể” sau thỏa thuận Geneva. Vấn đề này cũng được thảo luận trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình.

Trung Quốc đã nhiều lần chỉ trích các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ, đặc biệt là trong lĩnh vực chip bán dẫn. Tuy nhiên, việc Trung Quốc sử dụng đất hiếm như một đòn bẩy trong cuộc đối đầu thương mại với Hoa Kỳ là một động thái đáng chú ý.

Trong một cuộc phỏng vấn với CBS, ông Hassett từ chối bình luận về mức thuế cụ thể mà Hoa Kỳ có thể áp dụng sau khi đạt được thỏa thuận thương mại với một quốc gia. Ông chỉ khẳng định rằng “chắc chắn sẽ có thuế quan được áp dụng”. Trước đó, ông Lutnick từng đề xuất mức thuế tối thiểu là 10% như một “mức cơ sở” trong tương lai gần.

Hiện tại, chính quyền Trump mới chỉ đạt được thỏa thuận thương mại với Anh, đồng thời tuyên bố rằng các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc, sẽ phải chịu gánh nặng thuế quan. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng thuế quan có thể đẩy lạm phát ở Mỹ lên cao và gây ra suy thoái kinh tế.

Mặc dù vậy, tốc độ lạm phát ở Mỹ (CPI) đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 4 năm vào tháng 4/2025, tăng 2,3% so với cùng kỳ năm trước.

Ông Hassett nhấn mạnh rằng “tất cả các chính sách của chúng tôi đều đang giúp giảm lạm phát và thâm hụt ngân sách bằng cách tăng thu ngân sách từ thuế quan”.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết đã thu được kỷ lục 16,3 tỷ USD tiền thuế quan trong tháng 4, tăng mạnh so với mức 8,75 tỷ USD của tháng 3. Từ đầu năm tài khóa 2025, Hoa Kỳ đã thu được khoảng 63,3 tỷ USD tiền thuế quan, tăng hơn 15 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ước tính rằng việc tăng thu thuế quan có thể giúp giảm thâm hụt ngân sách của nước này tổng cộng 3 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới. Thâm hụt ngân sách của Chính phủ Mỹ trong tài khóa 2024 là 2 nghìn tỷ USD.

Trong khi đó, dự luật giảm thuế của ông Trump được dự báo sẽ khiến nợ công của nước này tăng thêm 3,8 nghìn tỷ USD trong 1 thập kỷ tới.

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.