Chính phủ nới lỏng quy định, tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng giao thông trọng điểm.


Nghị quyết 68, được xem như một động thái giải phóng tiềm năng, đã thúc đẩy sự tự tin cho khu vực kinh tế tư nhân trong việc tham gia vào các dự án mang tính chiến lược quốc gia, từ đó đóng góp vào một giai đoạn phát triển mới của Việt Nam. Trong lĩnh vực giao thông vận tải, huyết mạch của tăng trưởng kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng, khối tư nhân ngày càng khẳng định vai trò chủ động, hợp tác với Nhà nước trong việc phát triển cơ sở hạ tầng.

Tăng cường sự tham gia vào các dự án chiến lược quốc gia

Sự tự tin này được thể hiện rõ nét tại buổi tọa đàm do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì vào cuối tháng 5/2025, nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW. Tại đây, các doanh nghiệp lớn đã thể hiện quyết tâm, cam kết và năng lực tham gia vào các dự án hạ tầng trọng điểm.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT và Trưởng ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, đề xuất xây dựng “kế hoạch tác chiến 2025–2030” nhằm triển khai một loạt dự án có tính biểu tượng quốc gia như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, trung tâm tài chính toàn cầu, công nghệ, du lịch và nông nghiệp.

Từ góc độ sản xuất, ông Trần Đình Long, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát, ví dự án đường sắt tốc độ cao là “cơ hội vàng” và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ ngành sản xuất trong nước để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành đường sắt. Tập đoàn Hòa Phát đề xuất tỷ lệ nội địa hóa trong các dự án đầu tư công phải đạt 70% và yêu cầu luật pháp quy định rõ ràng về việc ưu tiên sử dụng hàng hóa sản xuất trong nước.

Các cơ quan quản lý cần lựa chọn nhà đầu tư phù hợp với đặc điểm của từng phân đoạn dự án. Ví dụ, các đoạn tuyến có yếu tố quốc phòng nên ưu tiên các doanh nghiệp quân đội; các đoạn có nhiều hầm và cầu lớn nên giao cho các đơn vị có chuyên môn sâu; các đoạn có cấu trúc phức tạp nên chọn các nhà thầu tổng hợp có năng lực thi công đa ngành. Đối với các doanh nghiệp đề xuất tham gia nhiều đoạn tuyến cùng lúc, cần đánh giá kỹ lưỡng năng lực tổng thể của họ.

Trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các hành động cụ thể. Công ty Phương Thành, đơn vị thi công dự án cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, đã đề xuất đầu tư hoàn thiện tuyến cao tốc CT.07 đoạn Hà Nội - Thái Nguyên theo hình thức đối tác công tư (PPP). Phương Thành đề xuất hai phương án: mở rộng lên 6 làn xe với tổng vốn đầu tư khoảng 6.790 tỷ đồng, không cần vốn ngân sách, hoặc mở rộng tuyến Hà Nội - Thái Nguyên và nâng cấp đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới với tổng vốn đầu tư khoảng 16.798 tỷ đồng, trong đó Nhà nước chỉ cần tham gia khoảng 5.363 tỷ đồng.

Ông Phạm Văn Khôi, Chủ tịch Công ty Phương Thành, cho biết Nghị quyết 68-NQ/TW không chỉ là sự khích lệ mà còn mang lại cho các doanh nghiệp tư nhân niềm tin lớn về việc được bảo vệ và chia sẻ những khó khăn khi thực hiện các dự án PPP hạ tầng giao thông.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Đèo Cả đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về việc mở rộng tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 1 từ 4 làn xe lên 6 làn xe theo hình thức PPP và sẵn sàng làm chủ đầu tư. Tập đoàn cam kết sẽ chủ động thu xếp tài chính từ các nguồn vốn hợp pháp trong nước, không sử dụng ngân sách nhà nước. Lãnh đạo Tập đoàn Đèo Cả cam kết thực hiện toàn bộ theo tinh thần “đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện; đã làm, đã thực hiện là phải có hiệu quả, sản phẩm lượng hóa được cụ thể, rõ ràng, cân đong, đo đếm được…” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Tập đoàn Sơn Hải cũng đã đề xuất đầu tư mở rộng 263 km cao tốc Bắc – Nam đoạn từ Hoài Nhơn (Bình Định) đến Nha Trang (Khánh Hòa) và mong muốn được giao làm đầu mối thực hiện các đoạn tuyến trọng điểm với cam kết không sử dụng vốn ngân sách, thời gian thi công không quá 24 tháng và bảo hành công trình trong 10 năm. Doanh nghiệp cho biết đề xuất này thể hiện nỗ lực huy động nguồn lực xã hội hóa cho phát triển hạ tầng và hưởng ứng Nghị quyết 68.

Trong lĩnh vực hàng không, Tập đoàn Sun Group đã gửi văn bản đề xuất tài trợ lập quy hoạch mở rộng Cảng hàng không Côn Đảo giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2050. Tập đoàn cam kết tài trợ toàn bộ chi phí lập quy hoạch, đảm bảo tính minh bạch và không ảnh hưởng đến lợi ích cộng đồng. Đáng chú ý, Sun Group cũng mới được chấp thuận chủ trương thành lập hãng hàng không Sun PhuQuoc Airways, dự kiến khai thác thương mại từ tháng 12/2025, với sân bay căn cứ đặt tại Vân Đồn và mạng lưới hoạt động trải rộng từ Nội Bài, Tân Sơn Nhất đến Long Thành, Đà Nẵng và Phú Quốc.

Những cam kết và hành động cụ thể này cho thấy khu vực kinh tế tư nhân không chỉ mong muốn tham gia mà còn chủ động dẫn dắt các dự án hạ tầng quy mô lớn.

Lan tỏa tinh thần cải cách từ Nghị quyết 68

Ông Phạm Hữu Sơn, Chủ tịch Tổng công ty Tư vấn thiết kế Giao thông vận tải (TEDI), nhận định đây là thời điểm chín muồi để kiến tạo một cuộc cách mạng thực sự trong cách làm hạ tầng, khi khu vực tư nhân không chỉ dừng lại ở vai trò tham gia mà đang tự tin đề xuất và dẫn dắt các dự án lớn mang tầm vóc quốc gia.

TS. Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng, cho rằng các đề xuất này là dấu hiệu rõ rệt cho sự lan tỏa tinh thần cải cách từ Nghị quyết 68. Đặc biệt, trong bối cảnh giao thông vận tải đang hướng tới phát triển đa phương thức, sự xuất hiện của đường sắt tốc độ cao là tất yếu. TS. Nguyễn Đức Kiên khuyến nghị các nhà đầu tư nên phân tích, tính toán kỹ lưỡng phương án tài chính phù hợp với quy hoạch và định hướng phát triển giao thông vận tải của đất nước khi đầu tư theo hình thức PPP.

Ông cũng đề xuất các cơ quan quản lý cần lựa chọn nhà đầu tư phù hợp với đặc điểm của từng đoạn tuyến. Ví dụ, các đoạn tuyến có yếu tố quốc phòng nên ưu tiên các doanh nghiệp quân đội; các đoạn có nhiều hầm và cầu lớn nên giao cho các đơn vị có chuyên môn sâu; các đoạn có cấu trúc phức tạp nên chọn các nhà thầu tổng hợp có năng lực thi công đa ngành. Đối với các doanh nghiệp đề xuất tham gia nhiều đoạn tuyến cùng lúc, cần đánh giá kỹ lưỡng năng lực tổng thể của họ.

Một số chuyên gia khác cũng đồng tình rằng việc huy động vốn tư nhân để mở rộng cao tốc Bắc - Nam là cần thiết trong bối cảnh ngân sách còn hạn chế. Tuy nhiên, việc lựa chọn hình thức đầu tư công hay PPP cho từng đoạn tuyến nên dựa vào tính hấp dẫn tài chính và năng lực thị trường. Đối với các đoạn tuyến không đủ hấp dẫn đối với khu vực tư nhân, Nhà nước nên chủ động đầu tư để đảm bảo tiến độ và tính đồng bộ.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhận định Nghị quyết 68 là “bước ngoặt lịch sử” đối với kinh tế tư nhân Việt Nam. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng thách thức nằm ở khâu thực thi. Để Nghị quyết 68 đi vào cuộc sống, cần thể chế hóa mạnh mẽ và sửa đổi, bãi bỏ nhiều văn bản pháp lý không còn phù hợp. Mặc dù vậy, đáng mừng là trong vòng 11 ngày sau khi Nghị quyết 68 được ban hành, Chính phủ đã trình và Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển kinh tế tư nhân – một tốc độ thể chế hóa chưa từng có tiền lệ.

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 23-2025 phát hành ngày 09/06/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây.

Từ khóa: Đầu tư, Giao thông hạ tầng, Nghị quyết 68-NQ/TW, Vneconomy

Đan Tiên, 11:03 10/06/2025


Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.