Dựa trên đánh giá về dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư và Nghị định 31/2021/NĐ-CP, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định Luật Đầu tư hiện hành, đóng vai trò là luật gốc, đang định hình và kiểm soát các điều kiện kinh doanh cũng như ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Cơ chế kiểm soát được thiết kế với các yếu tố chính: nguyên tắc xác định ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; các hình thức giấy phép kinh doanh; cơ chế kiểm soát việc ban hành, đề xuất sửa đổi, bổ sung ngành nghề; và hai Danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh và ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Tuy nhiên, VCCI cho rằng hiệu quả thực thi của Luật Đầu tư còn hạn chế. Việc bổ sung các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện vào Phụ lục IV của Luật Đầu tư diễn ra tương đối dễ dàng. Số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện đã gia tăng đáng kể từ năm 2020 đến nay. Thêm vào đó, mỗi ngành nghề kinh doanh có điều kiện được quy định trong luật chuyên ngành lại phát sinh thêm các ngành nghề kinh doanh có điều kiện “con”, dẫn đến số lượng ngành nghề kinh doanh có điều kiện trên thực tế vượt xa con số 236 được liệt kê trong Danh mục. Điều này đi ngược lại các nỗ lực cải cách và thúc đẩy quyền tự do kinh doanh của Chính phủ. Thậm chí, bản thân Danh mục hiện tại cũng chứa đựng nhiều ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chưa thực sự hợp lý.

Trong bối cảnh Nghị quyết 68-NQ/TW nhấn mạnh sự chuyển dịch từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm, VCCI đề xuất: Cần rà soát toàn diện cách thức kiểm soát điều kiện kinh doanh, ngành nghề kinh doanh có điều kiện, cũng như xem xét lại Danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh và Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư.

Để kiểm soát việc ban hành các ngành nghề kinh doanh có điều kiện và hạn chế việc bổ sung các ngành nghề không phù hợp, VCCI nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập các nguyên tắc xác định ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Theo đó, các đề xuất ban hành phải giải trình đầy đủ việc đáp ứng các mục tiêu quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư. Đối với các ngành nghề này, cần có nguyên tắc xác định rõ cơ chế quản lý là hậu kiểm hay tiền kiểm. Thực tế, theo quy định của pháp luật chuyên ngành, phần lớn các ngành nghề kinh doanh có điều kiện hiện đang áp dụng cơ chế tiền kiểm, yêu cầu doanh nghiệp phải có giấy phép trước khi hoạt động.

VCCI đề nghị nghiên cứu quy định có tính nguyên tắc về hình thức kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện, ưu tiên cơ chế hậu kiểm, theo đó đáp ứng điều kiện kinh doanh không cần cấp phép, và chỉ áp dụng hình thức cấp phép đối với những ngành nghề chứng minh được tính hiệu quả của việc kiểm soát theo hình thức tiền kiểm.

Ngoài ra, VCCI đề xuất rà soát tổng thể Danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư để cắt giảm các điều kiện kinh doanh không cần thiết. Cụ thể, cần bãi bỏ các ngành nghề có thể kiểm soát bằng quy chuẩn kỹ thuật hoặc biện pháp quản lý khác; loại bỏ các ngành nghề tương tự như các hoạt động kinh doanh thông thường và đánh giá lại phạm vi của một số ngành nghề như kinh doanh vàng, kinh doanh bất động sản, nhằm chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, thúc đẩy tự do kinh doanh và giảm thiểu rào cản gia nhập thị trường. [Vneconomy 19:52 10/06/2025 Vũ Khuê]

---

Source: VNECONOMY
This article has been adapted from its original source.